Transgender vluchtelingen zijn een kwetsbare groep. In hun land van herkomst worden ze meestal verstoten door hun familie. Vaak zijn ze hun leven niet zeker. In Nederland komen ze in een asielzoekerscentrum terecht, waarna ze mogelijk een verblijfsvergunning krijgen. Maar ook hier hebben trans vluchtelingen het niet gemakkelijk.

In de eerste plaats moeten ze aantonen waarom ze gevlucht zijn en waarom ze niet terug kunnen. Wanneer er weinig informatie is over de situatie van trans personen in het land van herkomst maakt dat de asielprocedure bijzonder moeilijk. Asielzoekerscentra zijn ook niet altijd even veilig voor transgender vluchtelingen. Er zijn incidenten met bedreiging, intimidatie en geweld. Andere punten van aandacht zijn de toegang tot zorg en lotgenotencontact.

Asielzoekers hebben slechts beperkte toegang tot zorg. Transgenderzorg valt daar in principe niet onder. Zo kan een transgender vluchteling pas naar een genderteam nadat er een verblijfstatus is toegekend. Helaas duurt het meestal nog maanden voordat er een woning is toegewezen aan een statushouder en deze een inkomen heeft waaruit een normale zorgverzekering betaald kan worden. Mensen voor wie transgenderzorg noodzakelijk is, moeten soms meer dan een jaar wachten voordat ze op een wachtlijst van het genderteam mogen komen. De behoefte aan psychische zorg wordt hierdoor alleen maar groter.

Ons standpunt

• De landeninformatie van de IND voor asielzaken van transgender asielzoekers moet kloppen: kennis over de situatie voor trans mensen in veel landen is nu onvoldoende aanwezig bij de IND.
• Asielzoekers die voor hun vlucht naar Nederland hormoonmedicatie gebruikten moeten daar in de opvang ook toegang toe hebben. Of ze nu geopereerd zijn of niet. Het COA hanteert deze regel al, maar in de praktijk krijgen veel trans asielzoekers nog altijd géén hormoonmedicatie.
• Transgender asielzoekers moeten desnoods zonder verwijsbrief van een huisarts al toegang krijgen tot de wachtlijst van een genderteam.
• Van groot belang is ook dat transgender asielzoekers veilig zijn in de asielopvang en naar een veilige plek kunnen wanneer er zich een incident heeft voorgedaan.
• Personeel in azc’s en van de IND behoort voldoende kennis te hebben over transgenderthematiek.
• Transgender vluchtelingen die een verblijfstatus hebben gekregen, behoren een woning toegewezen te krijgen in een stad waar ze toegang hebben tot lotgenotencontact en een veilig sociaal netwerk. Sociaal isolement en discriminatie in de woonomgeving moeten zoveel mogelijk voorkomen worden.

Wat wij doen

TNN trekt samen met Patiëntenorganisatie Transvisie het Koploperoverleg Transgender Vluchtelingen. Via dit overleg proberen wij beter zicht te krijgen op de situatie van transgender vluchtelingen en waar mogelijk hun situatie te verbeteren. Dit overleg is in 2016 begonnen. Op Transgender Info lees je actuele informatie voor (ondersteuning van) transgender vluchtelingen, zowel in het Nederlands als het Engels.

Samen met COC Nederland onderhoudt TNN een meldpunt voor transgender vluchtelingen. Daar kunnen misstanden in de opvang met betrekking tot zorg, veiligheid en kennisgebrek gemeld worden. Lees hier meer over het Meldpunt Transgender Vluchtelingen.