De ministerraad stemde vandaag in met een wetsvoorstel van staatssecretaris Fred Teeven (Veiligheid en Justitie, VVD) dat het voor transgenders eenvoudiger maakt om hun geslachtsaanduiding op de geboorteakte te laten wijzigen. Belangenorganisaties Transgender Netwerk Nederland (TNN) en COC Nederland, die jarenlang ijverden voor een betere wet, spreken van een mijlpaal voor transgenders in Nederland.

Volgens TNN en het COC is het cruciaal dat het wetsvoorstel de overtuiging tot het andere geslacht te behoren centraal stelt, in plaats van medische eisen. Op dit moment moeten transgenders volgens artikel 1:28 Burgerlijk Wetboek een volledige geslachtsaanpassende behandeling ondergaan en onherstelbaar onvruchtbaar zijn, voordat zij hun geslachtsaanduiding kunnen laten wijzigen.

‘Transgenders hoeven straks niet meer jarenlang door een medisch circuit voordat de overheid erkent wie ze werkelijk zijn’, zeggen TNN-voorzitter Carolien van de Lagemaat en COC-voorzitter Vera Bergkamp over het wetsvoorstel.

‘Dat is van principieel belang; er komt een einde aan een verwerpelijke schending door de overheid van de privacy en de integriteit van het lichaam van transgenders’, aldus Van de Lagemaat en Bergkamp. ‘Maar de wetswijziging is ook van groot praktisch belang. Zo hoeft een transseksuele vrouw straks niet meer jarenlang op vakantie met een paspoort waarin staat dat zij een man zou zijn’.

TNN en COC achten het cruciaal dat het wetsvoorstel ruimte biedt aan transgenders die hun geslachtsaanduiding willen wijzigen zonder een (volledig) lichamelijk transitietraject te doorlopen.

‘Eindelijk blijft de overheid uit het ondergoed van transgenders als zij hun geslachtsaanduiding willen wijzigen,’ aldus de belangenorganisaties.

Kritisch

TNN en COC zijn kritisch over het feit dat een ‘deskundige’ volgens de nieuwe wet moet verklaren dat een persoon daadwerkelijk tot het andere geslacht behoort; volgens de belangenorganisaties moet de duurzame overtuiging van de transgender zelf centraal staan.

‘Het zou ook ondenkbaar zijn dat een deskundige van overheidswege gaat oordelen of iemand lesbisch of homoseksueel is’, stellen de TNN- en COC-voorzitters.

Ten opzichte van een eerdere versie van het wetsvoorstel, dat staatssecretaris Teeven in 2011 presenteerde, is het voorstel verbeterd. Zo lijkt een rechterlijk oordeel niet langer onderdeel uit te maken van de procedure. Ook lijken transgenders, die na wijziging van de geslachtsaanduiding een kind krijgen, volgens het wetsvoorstel niet langer te worden beschouwd als behorende tot het oorspronkelijke geslacht.
TNN en COC pleiten sinds 2008 bij de regering voor aanpassing van de wet. In het voorjaar van 2011 beloofde staatssecretaris Teeven aan het COC en TNN om de wet op korte termijn te wijzigen.

Ook de Raad van Europa en het VN Vrouwenrechtencomité drongen aan op een wetswijziging. In september 2011 overhandigde de mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch een rapport over de problematiek aan de staatssecretaris.

TNN en COC rekenen op een spoedige behandeling van het wetsvoorstel in de Tweede Kamer.