Het invriezen van geslachtscellen stelde transvrouwen tot voor kort nog voor een onmogelijke keuze. Daar heeft het Zorginstituut Nederland (ZiN), na een klacht van een jonge transvrouw bij het ADB Zeeland, een einde aan gemaakt. Zorgverzekeraars moeten het invriezen van geslachtscellen van transvrouwen nu vóór het begin van de hormoonbehandeling al vergoeden.
De Zeeuwse transvrouw kreeg in 2016 nul op het rekest van haar zorgverzekeraar. Zij had een kinderwens, maar de start van de hormoonbehandeling met vrouwelijke hormonen zou haar onvruchtbaar maken. De zorgverzekeraar wilde het invriezen pas vergoeden wanneer een operatie haar ‘definitief onvruchtbaar’ zou maken.
BEANGSTIGEND
Zodra ze groen licht had voor haar geslachtsoperatie zou deze vrouw dan minstens een half jaar moeten stoppen met de – voor haar noodzakelijke – hormoonbehandeling om weer vruchtbaar te worden. Dat zou uitstel van die operatie betekenen, maar bovenal minstens zes maanden geen vrouwelijke maar mannelijke hormonen in haar lijf. Een beangstigend vooruitzicht voor een jonge transgender vrouw.
Gesteld voor deze onmogelijke keuze tussen kinderwens en hormoonbehandeling meldde zij zich bij het ADB Zeeland. Met steun van Transgender Netwerk Nederland en de Patiëntenorganisatie Transvisie heeft het antidiscriminatiebureau deze zaak vervolgens bij het Zorginstituut aan de orde gesteld.
“Veel trans personen voelden zich door de afwijzing van de vergoeding door zorgverzekeraars gedwongen om hun kinderwens te laten varen. Ik durf het daarom wel een schending van hun mensenrechten te noemen” aldus Corine van Dun (voorzitter TNN).
VOORWAARDEN
Zorgverzekeraars wezen voor hun gelijk echter naar de voorwaarden voor vergoeding zoals vastgesteld door het Zorginstituut. Daarin stond dat enkel definitieve onvruchtbaarheid door een operatieve ingreep reden was voor vergoeding. TNN en Transvisie hebben het Zorginstituut schriftelijk duidelijk gemaakt wat er mis was aan deze voorwaarden. Het Zorginstituut heeft inmiddels deze voorwaarden aangepast zodat het verlies van vruchtbaarheid door hormoonbehandeling al reden is voor vergoeding.
“Het los moeten laten van je kinderwens om in transitie te kunnen is een groot en onnodig offer. We zijn blij dat de vergoeding voor het invriezen van geslachtscellen nu goed geregeld is.”
Eveline van den Boom (voorzitter Transvisie)
Transvisie wacht nog op het antwoord van het ministerie van VWS over de maximale bewaartermijn waarvoor vergoeding geldt. Die is nu voor iedereen twee jaar, maar voor transvrouwen is er geen weg terug. Een kinderwens is voor jonge transvrouwen zelden binnen twee jaar vervuld.
WEL VERGOED
De klacht van de Zeeuwse transvrouw, die anoniem wil blijven, heeft in elk geval veel andere transvrouwen geholpen. Zij krijgt nu de kosten die ze tegen wil en dank heeft gemaakt alsnog vergoed. TNN en Transvisie hopen dat veel transvrouwen hun kinderwens vervuld zien worden. Onvruchtbaar worden door een medische geslachtsaanpassing betekent namelijk niet dat men ook kinderloos wenst te blijven.