Belangenorganisaties TNN, NNID en COC zijn blij met de stappen die het kabinet zet naar vereenvoudiging van wijziging van de officiële geslachtsregistratie. Minister Sander Dekker (Rechtsbescherming) diende hierover op 4 mei een wetsvoorstel in bij de Tweede Kamer. De organisaties vinden dat het wetsvoorstel op een aantal wezenlijke punten niet ver genoeg gaat.
Het voorstel van minister Dekker bepaalt dat transgender, intersekse en andere personen die de geslachtsregistratie in hun paspoort en andere officiële documenten willen laten wijzigen van bijvoorbeeld een v naar een m, daarvoor niet langer een zogenaamde ‘deskundigenverklaring’ van een psycholoog nodig hebben. Ze kunnen die wijziging straks eenvoudig melden bij de burgerlijke stand in hun woonplaats. Ook wordt het voor jongeren onder 16 jaar in beginsel mogelijk om hun officiële geslachtregistratie te wijzigen. Het zijn aanpassingen waar wij samen met NNID en COC al lang voor pleiten.
“Alleen jij kunt bepalen wie je bent”
‘Dit voorstel is van groot belang voor het zelfbeschikkingsrecht van transgender, intersekse en andere personen die hun officiële geslachtsregistratie willen laten wijzigen,’ aldus Brand Berghouwer (TNN), Miriam van der Have (NNID) en Astrid Oosenbrug (COC). ‘Er is maar één persoon die kan bepalen wie jij bent, en dat ben je zelf. Daar hebben we geen deskundige, arts of rechter voor nodig.’
Voor jongeren onder de zestien heeft het wetsvoorstel volgens de belangenorganisaties belangrijke praktische voordelen in het dagelijks leven. Ze hoeven niet meer op schoolreisje met een paspoort met een onjuiste geslachtsaanduiding, krijgen straks diploma’s met de juiste geslachtsaanduiding en hoeven zich niet meer te identificeren met documenten die niet kloppen.
De belangenorganisaties vinden dat het wetsvoorstel op wezenlijke punten niet ver genoeg gaat.
Ook onder de 16 zonder rechter
Zo moeten jongeren onder de 16 jaar toestemming van de rechter vragen om hun geslachtsregistratie te wijzigen. De belangenorganisaties vinden dat transgender, intersekse en andere jongeren onder de zestien prima zelf kunnen bepalen wie ze zijn, en dat ze daar geen rechter voor nodig hebben. Ook cisgender jongeren, hoeven immers niet aan de rechter uit te leggen tot welk geslacht ze behoren. De organisaties wijzen er op dat het hier slechts gaat om de wijziging van een letter in officiële documenten, niet om een medische ingreep. Ze vrezen verder dat de rechterlijke procedure voor ouders en kind een te hoge drempel vormt.
X
Verder biedt het wetsvoorstel mensen alleen de mogelijkheid om hun registratie te wijzigen van vrouw naar man of andersom. NNID, TNN en COC willen dat een ieder de mogelijkheid krijgt om de geslachtsregistratie in officiële documenten te laten doorhalen met een ‘X’. Dat is al mogelijk in landen als Malta en Nieuw-Zeeland. Tien partijen beloofden in COC’s Regenboog Stembusakkoord 2021 dit ook voor Nederland te regelen.
De mogelijkheid van een ‘X’ is van belang voor non-binaire personen, voor mensen die geen man of vrouw zijn of zich niet in die categorieën thuis voelen. Het gaat daarbij volgens onderzoek om circa 4 procent van de Nederlanders. Ook wil een deel van de bevolking deze mogelijkheid omdat ze vinden dat het de overheid ‘niet aangaat wat er in hun ondergoed zit’.
De organisaties pleiten verder onder meer voor vereenvoudiging voor de procedure voor wijziging van de geslachtsregistratie voor personen die in het buitenland zijn geboren, voor wijziging van de wijze waarop transgender-ouders geregistreerd staan en voor de mogelijkheid van een nieuwe geboorteakte met de juiste geslachtsvermelding.
Afbeelding Hofvijver (cc) Rene Mensen