The Protocol over politisering van transgenderzorg in de VS
The Protocol is een zesdelige podcast van de New York Times over ontwikkelingen in de transgenderzorg, begin juni 2025 online gezet. De podcast laat zien hoe de transgenderzorg in de VS in korte tijd enorm gepolitiseerd is. Hoe heeft het zover kunnen komen? Informatief, maar het was mooi geweest als de krant uitgebreider met Amerikaanse trans jongeren had gesproken. Wat betekent transgenderzorg voor hen en wat zijn de gevolgen van het terugschroeven van die zorg in de VS?
Er is in The Protocol veel aandacht voor de aanpak zoals die in Nederland is ontwikkeld. Daar ontstond een handelswijze voor de stappen in deze specifieke zorg. De VS liet zich door deze aanpak inspireren, maar nu ligt de transgenderzorg er zwaar onder vuur.
Nederland
De eerste twee afleveringen van de podcast gaan over de Dutch Protocol. Dat is de aanpak die rond 2006 in Nederland werd ontwikkeld; met psychische begeleiding, puberteitsremmers en hormonen. In dit protocol zijn ook voorwaarden opgenomen voor de opeenvolging van stappen.
De makers, Azeen Ghorayshi en Austin Mitchell, kwamen uit de VS naar Nederland. Ze hebben interviews gedaan met Dr. Peggy Cohen-Kettenis, die bij de Amsterdamse genderkliniek aan de basis stond van het Dutch Protocol en met de trans man die als 16-jarige als eerste puberteitsremmers kreeg (die in de podcast overigens suggereert dat de groeiende groep transjongeren deels een hype is). Ze spraken ook met Annelou de Vries, een genderpsychiater van Amsterdam UMC, en met Manon, een van de ‘genderkinderen’, nu ongeveer 30 jaar oud, die ervaring heeft met de Dutch Protocol.
Voor deze afleveringen hebben Ghorayshi en Mitchell onder meer contact gezocht met Valentijn de Hingh en met Alex Bakker. Bekende transgender personen in Nederland. Bakker is historicus en schreef boeken over de Nederlandse transgendergeschiedenis en over de halve eeuw transgenderzorg bij Amsterdam UMC.
Munitie
Daarna schakelt de podcast over naar de Amerikaanse situatie. Hoe liep het zo uit de hand? Het gaat over de Amerikaanse uitwerking van de transgenderzorg, geïnspireerd op de Dutch Protocol. Dat begon in Boston en breidde zich uit over de hele VS.
Dan zijn er de afleveringen die laten zien hoe de transgenderzorg in de VS onder vuur kwam te liggen. Dat gebeurde onder meer dankzij Jamie Reed, een klokkenluidster die afstand nam van de aanpak in de genderkliniek waar ze jaren had gefunctioneerd. En ook dankzij het Cass-rapport over de transgenderzorg in Engeland. Volgens het Cass-rapport zou de wetenschappelijke basis voor de transgenderaanpak bij kinderen en jongeren ‘opvallend zwak’ zijn.
Beide waren belangrijke munitie voor conservatieve politici die vanuit religieuze en ideologische motieven transgenderzorg afwezen. En die met name kans zagen om transgenderzorg voor minderjarigen aan te pakken. Ze gebruikten ook graag allerlei desinformatie over detransitie.
De New York Times wijst gelukkig op kritiek op het Cass-rapport (zoals methodologische gebreken en verkeerde weergave van het bewijs), maar het rapport heeft er wel aan bijgedragen dat op veel plekken daadwerkelijk transgenderzorg werd beperkt.
Met het aantreden van Trump kreeg die beperking in de VS een enorme versnelling. President Trump heeft in een van zijn eerste decreten aangekondigd dat er slechts twee geslachten zouden zijn. Verder voert zijn regering actief beleid tegen transgenderzorg en dreigt met sancties tegen ziekenhuizen en artsen die zulke behandelingen blijven aanbieden.
In veel staten was een paar jaar geleden al een verbod op medische zorg voor trans jongeren. Nu komt er na een uitspraak van het Hooggerechtshof over een zaak in Tennessee ongetwijfeld ook in andere staten een verbod op elke vorm van transgenderzorg voor minderjarigen. Het ziet er niet goed uit.
“We staan voor grote uitdagingen in de transgenderzorg,” zegt Annelou de Vries in de podcast. Niet alleen in de VS, maar ook in Nederland. “Maar wanneer het onderwerp zo gepolitiseerd raakt, wordt debat erg moeilijk.”
Sarah McBride
Luister voor enig tegenwicht dan vooral ook naar het interview van Ezra Klein, columnist bij New York Times, met Sarah McBride.
McBride is een congreslid uit Delaware, waar ze eerder staatssenator was. Ze is het eerste lid van het Amerikaanse Congres die openlijk trans is. Volgens haar moeten zowel de transrechtenbeweging als de bredere linkse beweging serieus nadenken over waarom hun strategie heeft gefaald. Ze hebben niet alleen politieke macht, maar ook publieke steun verloren. Sinds een paar jaar zijn mensen in de VS conservatiever geworden op transkwesties.
Volgens McBride is een andere benadering nodig. Geen harde confrontatie, maar vooral empathie en dialoog.
Deze aflevering van de podcast The Ezra Klein Show werd gepubliceerd op 17 juni 2025. Hier nogmaals de link naar The Protocol.