Deze begrippenlijst is een lijst met korte en duidelijke uitleg van woorden over genderidentiteit, -expressie en andere verwante onderwerpen.
Agender
Personen die zich niet identificeren met een specifieke gender aanduiding.
“Ik ben agender”
Cultuurspecifieke genderidentiteiten
Genderidentiteiten die specifiek zijn voor een (niet-westerse) cultuur. Voorbeelden van deze genderidentiteiten zijn “Two Spirit” personen in Noord-Amerikaanse oorspronkelijke bevolkingsgroepen – mensen die zowel mannelijke als vrouwelijke geesten bezitten – en Hijra mensen in het Hindoeïsme die niet als man of vrouw worden gezien.
“De Hijra is een voorbeeld van een cultuurspecifieke genderidentiteit”
Deadname
Engelstalige term die verwijst naar de naam van vóór je transitie. Omdat deze naam niet meer in gebruik is beschouwen sommigen de naam als ‘dood’. In het Nederlands noemen mensen dit ook wel ‘oude naam’.
‘Deadnaming’ is het noemen van iemands oude naam, vaak tegen de wil van die persoon. Veel trans personen beschouwen het bewust gebruik van hun oude naam als kwetsend en oneerbiedig.
“Liene is geboren onder een andere naam, haar deadname. Deze naam gebruikt zij niet meer.”
Genderdivers
Een overkoepelende term om alle trans en non-binare identiteiten mee aan te duiden.
“Transgender Netwerk helpt de genderdiverse gemeenschap.”
Genderexpressie
Genderexpressie is de manier waarop jij naar buiten toe jouw gender wilt uiten. Dit kan zijn via je naam en voornaamwoorden, maar ook je kleding en gedrag. Genderexpressie is anders dan de genderidentiteit, en hoeft dus ook niet hetzelfde te zijn.
“Lucas’ genderexpressie is mannelijk, maar soms vindt hij het fijn om feminien te uiten.”
Genderidentiteit
Een genderidentiteit is bepaald aan de hand van het hokje dat jij het beste bij jou vindt passen. Als man past voor jou, dan is jouw identiteit man. Als vrouw juist past, is het vrouw. Vind jij dat geen van die hokjes past, zou het kunnen dat je non-binair bent, of een andere genderidentiteit. De genderidentiteit is gebaseerd op jouw gevoel en niet op hoe de samenleving dit voor ons heeft ingedeeld, en het staat los van seksualiteit en het geslacht dat bij de geboorte is toegekend.
“Liene heeft haar hele leven al gevoeld dat haar genderidentiteit vrouw is.”
Genderincongruentie
Genderincongruentie ontstaat wanneer de genderidentiteit die jij bent niet goed past met jouw genderexpressie. Dit kan soms voelen alsof je in het verkeerde lichaam bent geboren.
“Vanwege zijn genderincongruentie heeft Lucas hormoonbehandeling genomen.”
Hormoonbehandeling
Dit is een vorm van medische transitie waarbij genderdiverse personen hormonen kunnen krijgen om een masculiner of femininier voorkomen te krijgen. Dit is ofwel testosteron of oestrogeen.
“Liene en Lucas willen beiden een hormoonbehandeling: Liene wil graag oestrogeen, en Lucas testosteron.”
Mastectomie
Een mastectomie is de verwijdering van de borsten. Dit is een ingreep die bij trans masculine personen voorkomt, maar ook wanneer iemand borstkanker heeft.
“Lucas krijgt volgende week zijn mastectomie, en is daarna eindelijk van zijn borsten af.”
Medische transitie
Proces van transitie waarin een trans persoon medische behandelingen krijgt om hun genderidentiteit te uiten. Voorbeelden hiervan zijn: Hormoonbehandeling, borstoperaties en/of andere gender-bevestigende operaties.
Belangrijk om hierbij rekening te houden is dat niet iedere trans persoon een medische transitie wil of kan doen, of alleen specifieke ingrepen wil of kan doen.
“Liene wil heel graag in medische transitie om haar borsten te vergroten.”
Non-binair
Verwijst naar personen die zich niet gebonden achten aan de traditionele indeling in man óf vrouw. Non-binair wordt vaak als containerbegrip gebruikt; als zodanig is non-binair niet één specifieke uiting of ‘derde geslacht’.
“Ik voel mij geen man of vrouw, ik identificeer mij als non-binair.”
Sociale transitie
Proces van transitie waarin een trans persoon de sociale kenmerken van hun genderidentiteit uit. Voorbeelden hiervan zijn: een nieuwe naam aannemen, nieuwe voornaamwoorden aannemen, nieuwe kleding kiezen om te dragen, haarstijl veranderen en/of make-up dragen.
“Liene is sinds kort in sociale transitie.”
Trans
Een voorvoegsel uit het Latijn, dat ‘aan de overzijde’ of ‘tegenover’ betekent. Iedereen die zich anders voelt dan het geslacht dat hen bij de geboorte is toegewezen kan zich als trans identificeren.
“Ik identificeer mij als trans.”
Trans feminien
Een transgender persoon wiens genderidentiteit zich meer op het vrouwelijk spectrum bevindt.
“Ik voel mij geen trans vrouw, maar trans feminien.”
Trans man
Een man die bij zijn geboorte een ander geslacht toegewezen is.
“Nick is een trans man.”
Trans masculien
Een transgender persoon wiens genderidentiteit zich meer op het mannelijk spectrum bevindt.
“Ik voel mij geen trans man, maar trans masculien.”
Trans vrouw
Een vrouw die bij haar geboorte een ander geslacht toegewezen is.
“Valerie is een trans vrouw.”
Transfobie/transhaat
Transfobie is een afkeer van of vijandigheid tegenover mensen die transgender zijn. Transfobie kan zich uiten in bijvoorbeeld verbaal of fysiek geweld, maar ook door onjuistheden over trans personen in de media te verspreiden.
“Sommige columnisten verspreiden transfobie in de media.”
Transgender
Verwijst naar personen wiens gender en/of persoonlijke identiteit niet overeenkomen met het geslacht dat hen bij de geboorte is toegewezen. Transgender wordt niet meer als zelfstandig naamwoord gebruikt.
“Transgender personen gaan vaak in transitie.”
Transitieverlof
Verlof dat bedoeld is voor een trans persoon om een sociale en/of medische transitie uit te voeren.
Dit verlof is (nog) niet wettelijk geregeld; het is vaak aan de cao of werkgever om dit verlof te geven.
“PWC biedt transitieverlof aan, waardoor hij met een gerust kon herstellen van zijn operatie.”
Vaginaplastiek
Dit is een operatie waarbij een vulva wordt gemaakt vanuit het eigen weefsel van de persoon. Dit is een ingreep die bij trans feminine personen voorkomt.
“Liene heeft volgende week een afspraak om haar vaginaplastiek te bespreken.”
Terug naar de homepage