Lijsttrekkers en vertegenwoordigers van negen politieke partijen tekenen op zaterdag 18 november een stembusakkoord met COC Nederland. In het Regenboog Stembusakkoord 2023 doen de partijen een reeks beloften over lhbti+ emancipatie voor de komende kabinetsperiode.
De partijen willen de gure wind keren die richting de regenbooggemeenschap waait, zo stellen ze in het akkoord.
‘Juist in deze tijd is het ontzettend fijn en belangrijk dat partijen, ondanks hun onderlinge verschillen, laten zien dat ze staan voor onze gemeenschap,’ aldus COC-voorzitter Astrid Oosenbrug.
Het COC werkt voor het stembusakkoord nauw samen met Transgender Netwerk, De Nederlandse organisatie voor seksediversiteit (NNID), Bi+ Nederland, de Nederlandse Organisatie Aseksualiteit (NOA) en Meer dan Gewenst.
In het akkoord staan maatregelen om discriminatie en geweld tegen lhbti+personen en andere minderheden aan te pakken en respect en acceptatie op school te bevorderen. Er is onder meer afgesproken dat er een ambitieus lhbti+emancipatietiebeleid komt, een wettelijk verbod komt op pogingen tot lhbti+conversie (‘genezing’), dat er wettelijk transitieverlof voor trans personen wordt ingevoerd en de wachtlijsten voor transgenderzorg worden aangepakt, er een verbod komt op niet-vrijwillige en niet-medisch noodzakelijke behandelingen van intersekse kinderen, en dat bijvoorbeeld non-binaire mensen de mogelijkheid krijgen om de V of M in officiële documenten als het paspoort te laten wijzigen in een X.
Het akkoord wordt namens de partijen getekend door Frans Timmermans (GL|PvdA), Rob Jetten (D66), Mariëlle Paul (VVD), Henri Bontenbal (CDA), Ines Kostić (Partij voor de Dieren), Bastiaan Meijer (SP), Imane Elfilali (Volt) en Rebekka Timmer (BIJ1). Ook 50PLUS heeft laten weten het akkoord te onderschrijven. NSC en BBB hebben helaas laten weten niet mee te zullen tekenen.
Verbod transgender discriminatie in strafrecht
Om geweld en discriminatie aan te pakken, beloven de partijen o.a. hogere wettelijke straffen op discriminerend geweld, het aanstellen van 40 discriminatierechercheurs (nu zijn dat er vier), meer tijd en geld voor Roze in Blauw-politieteams, een stevige aanpak van online discriminatie en een wettelijke verduidelijking dat discriminatie van de hele lhbti+gemeenschap verboden en strafbaar is (dus inclusief bi+, aseksuele, transgender en intersekse personen).
De partijen beloven in het akkoord elke vorm van discriminatie te zullen aanpakken, of het nu is wegens (een combinatie van) seksuele oriëntatie, geslachtskenmerken, genderidentiteit, genderexpressie, geslacht, huidskleur of welke grond dan ook.
Om geweld te voorkomen en de situatie van lhbti+jongeren te verbeteren, willen de ondertekenaars dat er op scholen meer aandacht komt voor respect en acceptatie en dat er een einde komt aan pesten en andere vormen van afwijzing. Ze beloven spoedig zogenaamde ‘identiteitsverklaringen’ af te schaffen, waarin religieuze scholen ouders laten tekenen voor afwijzing van lhbti+personen.
Ook willen de partijen veiliger opvang voor lhbti+asielzoekers. Daders die lhbti+asielzoekers in AZC’s lastigvallen, moeten worden aangepakt, en voor lhbti+asielzoekers die zich desondanks niet veilig voelen in het AZC moeten er meer aparte vleugels en opvanglocaties komen.
De partijen willen verder dat er een meerouderschapswet komt, om gezinnen met drie of vier ouders juridisch beter te beschermen. Die wetswijziging is eerder beloofd in de Regenboogakkoorden van 2017 en 2021 en werd aanbevolen door de staatscommissie Herijking Ouderschap. Ook het CDA wil beginnen met wetgeving op dit gebied, maar wil eerst meeroudergezag regelen.
Transgenderwet
Er zijn ook enkele verschillen tussen de ondertekenende partijen. Zo hebben alle partijen in beginsel een positieve grondhouding tegenover een wetsvoorstel om wijziging van de geslachtsvermelding te vereenvoudigen en bestaan daartegen geen principiële of morele bezwaren. GL|PvdA, D66, PvdD, SP, Volt en BIJ1 willen dat dit wetsvoorstel spoedig wordt ingevoerd, terwijl VVD en CDA nog een slag om de arm houden. Verder willen alle partijen de lhbti+beweging blijven steunen in landen waar rechten onder druk staan en lhbti+personen worden vervolgd, terwijl recent bleek dat de VVD het hele ontwikkelingssamenwerkingsbudget wil schrappen en alleen nog noodhulp beschikbaar wil stellen.
Het is de vierde keer dat het COC een Regenboog Stembusakkoord sluit met landelijke politieke partijen. Dat gebeurde eerder in 2021, 2017 en 2012. Resultaat was onder meer de verankering van lhbti+mensenrechten in artikel 1 van de Grondwet, een wettelijk verbod op discriminatie van transgender en intersekse personen, wetgeving om regenbooggezinnen te beschermen en aandacht voor respect en acceptatie op school.
Fotograaf Geert van Tol voor COC Nederland