De representatie van transgender en non-binaire mensen in de Nederlandse media is in 2024 opnieuw verslechterd. Dat blijkt uit nieuw onderzoek naar mediaberichtgeving over transgender gerelateerde onderwerpen. Mediaberichtgeving geeft steeds minder ruimte aan de ervaringen van trans mensen en steeds meer ruimte aan een polariserend debat, concludeert Transgender Netwerk.
“We hebben te maken met een zeer zorgwekkende ontwikkeling,” zegt Remke Verdegem, voorzitter van Transgender Netwerk. Jaarlijks brengt Transgender Netwerk een Mediamonitor uit om te onderzoeken hoe media over transgender mensen en onderwerpen schrijven. De nieuwste Mediamonitor, die vandaag werd gepubliceerd, laat het beeld over 2024 zien. Hieruit blijkt dat media steeds minder ruimte geven aan verhalen die erkenning of empathie opwekken, en steeds meer aan een debat.
Minder aan het woord, meer onderwerp van debat
Sinds 2021 ging het snel bergafwaarts. Toen gaf 89% van de artikelen over trans onderwerpen nog ruimte aan dit soort verhalen, in 2023 was dit nog maar 52% en afgelopen jaar gaf slechts 38% van de media ruimte aan verhalen die acceptatie en emancipatie kunnen bevorderen. Trans mensen komen ook steeds minder zelf aan het woord. Hoewel in 2023 nog in 44% van alle mediaberichten trans mensen zelf aan het woord kwamen, is dit in 2024 gedaald naar nog maar een kwart (26%). Zij zijn hierdoor vaker onderwerp van debat, in plaats van als individuen die hun verhaal doen.
Hiernaast schreef in 2024 meer dan tweederde van de media over transgender onderwerpen op een manier die de emancipatie en acceptatie belemmert – een forse stijging ten opzichte van 2023 (69% vs 52%). Het aandeel artikelen waarin het bestaansrecht van trans mensen direct wordt betwijfeld of waarin zij worden afgeschilderd als bedreiging, nam aanzienlijk toe. Binnen deze belemmerende artikelen steeg ook het aantal artikelen dat schreef over deze standpunten en discussies, zonder die zelf direct uit te dragen.
“Veel mensen kennen transgender personen vooral via de media in plaats van via hun eigen omgeving,” zegt Verdegem. “Als er steeds minder aandacht is voor trans mensen om wie zij zelf zijn, betekent het dat de menselijke maat verdwijnt. Het betekent dat men trans mensen meer leert kennen als een ‘probleem’ waarover gedebatteerd moet worden, in plaats van als medemens.”
Mis- & Desinformatie
Het onderzoek concludeert dat de media steeds minder bijdragen aan begrip, herkenning en acceptatie van transgender mensen. In plaats daarvan is er een toename van berichten die bijdragen aan polarisatie en ruimte scheppen voor de verspreiding van mis- en desinformatie. Dit zagen de onderzoekers terug in de transgender berichtgeving in de media in 2024.
“Het resultaat van de enorme toename aan mis- en desinformatie in de media is dat de associatie blijft hangen bij lezers dat transgender mensen op de één of andere manier gevaarlijk zouden zijn,” zo zegt Verdegem. Transgender Netwerk roept daarom mediamakers op om desinformatie te bestrijden en kritisch te zijn over hoe ze transgender onderwerpen belichten.