Transgender kieshulp: Transvote 2025

De politiek heeft op veel onderwerpen invloed, van de beschikbaarheid van transzorg tot wettelijke erkenning en online veiligheid. Om beter te weten waar jij op stemt, geeft de Transvote een overzicht van zeven onderwerpen. Deze onderwerpen spelen op dit moment in de politiek en beïnvloeden direct de levens van trans mensen. Wij hebben de beoordelingen gebaseerd op de verkiezingsprogramma’s, standpunten in de Rainbowvote en stemgedrag in de Tweede Kamer. Eventuele opvallende uitspraken of gebeurtenissen zijn ook meegenomen.

De partijen zijn ingedeeld op voor (+), neutraal  (+/-) of tegen (-), of hun standpunt is nog onbekend (?). Daarnaast staat aangegeven of partijen wel (+), niet (-), of deels (+/-) mee hebben gedaan aan de Rainbowvote en het Regenboog Verkiezingsdebat van COC Nederland. Hierin gaan zij uitgebreider in op hun standpunten over lhbti onderwerpen. Onder het overzicht vind je meer informatie over de gekozen thema’s.

Transvote 2025

Scrol zijwaarts om alle partijen te zien. Klik op de partijnaam om de standpunten per partij te bekijken.

In het overzicht vind je alle partijen die minstens 1 zetel in de Tweede Kamer en/of in de Peilingwijzer van 30 september hebben. Partijen die geen zetel in deze peiling krijgen, nemen we niet mee in de Transvote. De partijen staan gerangschikt van positief tegenover transgender onderwerpen, naar negatief. Bij een gelijk aantal punten hebben wij geordend op het aantal zetels van de partij volgens de Peilingwijzer.

Thema’s

Voor dit overzicht hebben wij zeven belangrijke thema’s gekozen. Het eerste thema, de Transgenderwet, bepaalt hoe trans mensen hun geslachtsregistratie op hun paspoort kunnen aanpassen. Tot deze zomer lag er een wetsvoorstel in de Tweede Kamer om dit proces te vernieuwen. Hiervoor zou de deskundigenverklaring geschrapt worden, en zou er een mogelijkheid voor jongeren komen, via de rechter en met toestemming van hun ouders. Dit voorstel is echter door middel van een motie ingetrokken, zonder dat het democratische debat hierover voltooid is. In de tabel vind je of partijen door willen gaan met het vernieuwen van de huidige Transgenderwet, of dat zij hier tegen zijn.

De transgenderzorg staat in Nederland al een tijd onder druk. Als je je nu aanmeldt voor professionele hulp, kan het jaren duren voordat je een eerste gesprek hebt. Terwijl we uit onderzoek weten hoe belangrijk deze zorg kan zijn voor mensen. In de tabel vind je of partijen de capaciteit in de transgenderzorg willen verbeteren en deze zorg ondersteunen, of dat zij hier negatief tegenover staan.

Om een X in je paspoort te krijgen, moeten non-binaire mensen naar de rechter. Terwijl dat voor binaire trans mensen niet geldt; je registratie veranderen naar een M of een V kan wel via een deskundigenverklaring en het gemeentehuis. Partijen met een plus in de tabel steunen een wetsvoorstel voor een wettelijke regeling om een X te krijgen, net zoals dat nu voor een M of V kan.

Groepsbelediging van transgender mensen is nog steeds toegestaan, terwijl deze vorm van haat wel verboden is voor geloof, afkomst, handicap en homo- of hetero seksuele gerichtheid. Hierdoor is het moeilijk om haat tegen trans mensen aan te pakken. Terwijl deze (online) haat de afgelopen jaren enorm gestegen is. Partijen met een plus in de Transvote steunen een verbod op groepsbelediging voor trans mensen, partijen met een min steunen dit niet.

Transgender mensen zijn veel vaker werkloos en veel langer werkloos dan cisgender mensen. Het transitieverlof kan helpen om dit probleem te verbeteren. Als trans mensen betaald verlof kunnen opnemen in plaats van zich ziek te moeten melden, blijkt uit onderzoek dat zij vaker aangenomen zullen worden voor werk. Daarnaast helpt het ook werkgevers; zij hebben lagere kosten wanneer een werknemer afwezig is door een transitie. Partijen met een plus steunen een wettelijk transitieverlof.

In de Tweede Kamer wordt ook gesproken over of trans mensen mee mogen doen bij de (amateur)sport. Trans mensen zouden gewoon mee moeten doen met het team dat past bij hun gender, zeker in de amateursport. Partijen met een plus hebben zich uitgesproken voor een inclusieve sport, waarbij iedereen gewoon mee kan sporten. Partijen met een min hebben een motie gesteund die trans mensen wil uitsluiten van de sport, ook voor amateursport.

Bij de verkiezingen organiseert COC Nederland de Rainbowvote en het Regenboog Verkiezingsdebat. Hierin krijgen partijen de kans om uitgebreider in te gaan op hun standpunten over lhbti onderwerpen. Partijen met een plus hebben meegedaan aan het debat en/of de Rainbowvote ingevuld.

 

Standpunten van partijen (op alfabetische volgorde)

Wil je meer weten over wat de partijen zeggen over deze onderwerpen? Hieronder lees je per partij waar de Transvote op gebaseerd is.

Disclaimer: Aan de informatie op deze Transvote is met zorg gewerkt. De gegevens hiervoor worden veelal uit de Rainbowvote gehaald en de verkiezingsprogramma’s. Toch kunnen bij de verwerking daarvan fouten worden gemaakt. Constateer je een fout, neem dan contact met ons op.

BBB

Transgenderwet: –

De BBB heeft tweemaal voor moties gestemd die opriepen om het wetsvoorstel voor vernieuwing van de Transgenderwet zonder democratisch debat in te trekken. De partij was zelfs mede-indiener van de tweede motie, samen met SGP, FvD en JA21. Ze zijn niet voor een verbetering van de huidige procedure.

Transgenderzorg: –

Hierover staat in BBB’s verkiezingsprogramma het volgende: “BBB erkent de unieke uitdagingen waarmee transgenders worden geconfronteerd en benadrukt het belang van snelle en kwalitatief goede zorg. De sterke toename van genderdysforie (je niet op je gemak voelen met het geslacht waarmee je geboren bent) onder kinderen en jongeren verdient zorgvuldig onderzoek. Internationaal gezien staat het zogenoemde Dutch Protocol (de behandelrichtlijn voor genderzorg) onder zware druk. Om deze reden willen wij een stop op medische transitie voor minderjarigen, tot de richtlijnen zorgvuldig herzien zijn.”

Uit de Rainbowvote wordt duidelijk dat de BBB niet wil dat de overheid werk maakt van het aanpakken van de wachtlijsten in de transgenderzorg en ook tegen het verbeteren van de vergoeding van noodzakelijke transgenderzorg is.

X in officiële documenten: –

Uit de Rainbowvote blijkt dat de BBB tegen een mogelijkheid is voor non-binaire personen om hun geslachtsvermelding door te halen die resulteert in een X in het paspoort.

Verbod op groepsbelediging: –

De BBB heeft in de behandeling van dit verbod duidelijk gemaakt dat ze geen “toegevoegde waarde” zien in het wetsvoorstel om groepsbelediging op basis van geslacht te verbieden: “Dat veroorzaakt bij ons grote terughoudendheid.” Uit de Rainbowvote blijkt ook dat ze het niet eens zijn met de stelling dat groepsbelediging op grond van geslacht strafbaar moet worden.

Transitieverlof: –

Uit de Rainbowvote blijkt dat de BBB negatief staat tegenover invoering van een wettelijke regeling voor transitieverlof.

Inclusieve sport: –

De BBB stemde op 1 juli 2025 voor een motie die opriep om trans vrouwen uit te sluiten van vrouwensport.

Rainbowvote: +/-

BBB heeft de Rainbowvote ingevuld. Daaruit komt naar voren dat zij grotendeels negatief staan tegenover het verbeteren van de rechten van transgender en non-binaire personen. BBB is niet ingegaan op de uitnodiging voor het COC Regenboog Verkiezingsdebat.

Overig:

In het verkiezingsprogramma spreekt de BBB zich uit tegen regenboogsymbolen en inclusieve voorlichting in het onderwijs: “BBB staat pal voor de vrijheid van ieder mens, maar kiest voor gerichte actie in plaats van symbolen. Doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg. BBB maakt zich zorgen over de doorgeschoten symboolpolitiek rond LHBTIQ+beleid. Terwijl op veel plekken de regenboogvlag wappert en basisscholen al spreken over genderdysforie, daalt op sommige plekken juist de acceptatie van homoseksualiteit.”

 

CDA

Transgenderwet: +/-

Het CDA staat nog onduidelijk tegenover de vernieuwing van de Transgenderwet. In de Rainbowvote gaf de partij aan dat het wetsvoorstel niet opnieuw ingediend moet worden. Toch gaf Hanneke Steen namens het CDA in het Regenboog Verkiezingsdebat aan dat zij wel open staan voor het opnieuw indienen van het voorstel, en dat zij het dan ook opnieuw zouden beoordelen. Dit betekent niet direct dat de partij voor het wetsvoorstel zal stemmen, maar ook niet dat ze direct tegen zijn.

Transgenderzorg: +

CDA is een voorstander van alle in de Rainbowvote voorgestelde verbeteringen met betrekking tot de transgenderzorg. Het CDA stemde ook tegen moties die kritisch waren op transgenderzorg voor minderjarigen en steunde een motie voor betere richtlijnen buiten de specialistische zorg.

X in officiële documenten: +/-

Uit de Rainbowvote blijkt dat het CDA niet wil dat er een wettelijke mogelijkheid komt voor non-binaire personen om een X in het paspoort te krijgen. Toch gaf Hanneke Steen namens het CDA in het Regenboog Verkiezingsdebat aan dat haar partij hier wel voor open staat, en een voorstel in de Tweede Kamer zal beoordelen.

Verbod op groepsbelediging: +

Uit de Rainbowvote komt naar voren dat het CDA voorstander is van het strafbaar stellen van groepsbelediging op grond van geslacht.

Transitieverlof: +

Het CDA spreekt in het verkiezingsprogramma haar steun uit voor een wettelijk regeling voor transitieverlof: “We versterken de arbeidsmarktpositie van transgenderpersonen door het invoeren van een wettelijke regeling voor transitieverlof.”

Inclusieve sport: +

Het CDA stemde op 1 juli 2025 tegen een motie die opriep om trans vrouwen uit te sluiten van vrouwensport.

Deelname Rainbowvote: +

Bekijk de Rainbowvote voor de standpunten van het CDA over ook andere lhbti+ onderwerpen en de voorgedragen kandidaten. Uit de Rainbowvote komt onder andere naar voren dat ze voor het beperken van onnodige geslachtsregistratie en het beter wettelijk regelen van transgender ouderschap zijn. Het CDA deed mee aan het COC Regenboog Verkiezingsdebat.

Overig:

In het verkiezingsprogramma spreekt het CDA zich uit voor het optreden tegen “elke vorm van discriminatie en stereotypering, onder meer van moslims. We zetten in op een stevige aanpak van discriminatie, zoals leeftijdsdiscriminatie van ouderen, migrantenkinderen die geen stageplaats kunnen krijgen, of discriminatie op basis van gender, religie, seksuele geaardheid of achternaam.”

 

ChristenUnie

Transgenderwet: –

In hun verkiezingsprogramma staat dat de ChristenUnie niet wil dat trans mensen zelf hun geslachtsregistratie kunnen aanpassen: “Zelfidentificatie zonder professionele toetsing kan daarbij geen basis zijn voor juridische geslachtsregistratie.” Daarnaast stemde de partij tweemaal voor de motie die het wetsvoorstel voor vernieuwing van de Transgenderwet wilde intrekken.

Transgenderzorg: –

In hun verkiezingsprogramma spreekt de ChristenUnie zich kritisch uit over transgenderzorg:
“We zijn voor transgenderzorg die gebaseerd is op wetenschappelijk bewijs en deskundigheid. […] Daarnaast maken we ons zorgen over de snelle toename van jongeren met gendervragen en verzoeken om gendertransitie. Het is belangrijk dat het bevragen van genderidentiteit niet de norm wordt, en dat de eigen sekse als uitgangspunt wordt gerespecteerd. Naar aanleiding van onderzoeken in onder meer het Verenigd Koninkrijk en Scandinavische landen is het verstandig ook in Nederland te onderzoeken of de daar geleerde lessen over te snelle medische interventies hier toegepast moeten worden.”

X in officiële documenten: onbekend

Het standpunt van de ChristenUnie over het mogelijk maken van een X in officiële documenten is nog onduidelijk.

Verbod op groepsbelediging: +/-

In hun verkiezingsprogramma staat niets over het voorstel om groepsbelediging op grond van geslacht, waaronder ook genderidentiteit, genderexpressie en geslachtskenmerken wordt verstaan, strafbaar te stellen. Uit de schriftelijke inbreng van de ChristenUnie over het wetsvoorstel blijkt dat de ChristenUnie gemiddeld veel vragen heeft over dit onderdeel van het bredere wetsvoorstel. Daaruit kan alleen geen helder standpunt opgemaakt worden.

Transitieverlof: onbekend

Het standpunt van de ChristenUnie over transitieverlof is nog onbekend.

Inclusieve sport: +

De ChristenUnie stemde op 1 juli 2025 tegen een motie die opriep om trans vrouwen uit te sluiten van vrouwensport.

Deelname Rainbowvote: –

De ChristenUnie heeft niet deelgenomen aan de Rainbowvote.

 

DENK:

Transgenderwet: –

DENK spreekt zich in hun nieuwe verkiezingsprogramma niet uit over de Transgenderwet. Wel stemden ze voor moties die de regering opriepen het wetsvoorstel voor vernieuwing van de Transgenderwet in te trekken.

Transgenderzorg: –

In het verkiezingsprogramma van DENK staat: “Iedereen heeft het recht om zichzelf te zijn en DENK staat pal voor inclusieve zorg. Tegelijkertijd gaan wij uiterst zorgvuldig om met de gezondheid van onze jongeren. Wij zijn daarom geen voorstander van puberteitsremmer, hormonale of chirurgische behandelingen bij minderjarigen die toegepast worden in het kader van geslachtsverandering.”

X in officiële documenten: onbekend

Het standpunt van DENK over de X op officiële documenten is nog onduidelijk.

Verbod op groepsbelediging: onbekend

In hun verkiezingsprogramma staat niets over het voorstel om groepsbelediging op grond van geslacht, waaronder ook genderidentiteit, genderexpressie en geslachtskenmerken wordt verstaan, strafbaar te stellen. Ook hadden ze geen inbreng bij de schriftelijke behandeling van het wetsvoorstel.

Transitieverlof: onbekend

Het standpunt van DENK over transitieverlof is nog onduidelijk.

Inclusieve sport: +

DENK stemde op 1 juli 2025 tegen een motie die opriep om trans vrouwen uit te sluiten van vrouwensport.

Deelname Rainbowvote: –

DENK heeft de Rainbowvote niet ingevuld.

Overig:

In het programma van Denk staat: “Specifieke uitingsvormen van discriminatie krijgen gerichte aanpak.” Ze willen onder meer een specifiek plan tegen “LHBTI-haat”.

 

D66:

Transgenderwet: +

In het verkiezingsprogramma staat: “Onnodige barrières bij de registratie van geslacht bij de overheid schaffen we af.” Op hun website staat ook dat ze het Regenboog Stembusakkoord 2023 volledig na willen leven. Het vernieuwen van de Transgenderwet was daar onderdeel van.

Transgenderzorg: +

In het verkiezingsprogramma staat: “We investeren in betere en snellere transgenderzorg, met zorg op maat.” Daarnaast staat op hun eigen website dat ze de wachtlijsten voor transgenderzorg willen aanpakken door te investeren in gespecialiseerde behandelcentra en zorgverleners.

X in officiële documenten: +

In het verkiezingsprogramma staat: “D66 pleit voor erkenning en bescherming van non-binaire en intersekse personen. Onnodige barrières bij de registratie van geslacht bij de overheid schaffen we af.”

Verbod op groepsbelediging: +

Op hun website meldt D66 dat zij een brede Antidiscriminatiewet willen. Hierin zullen “álle vormen van discriminatie worden meegenomen, inclusief genderidentiteit.”

Transitieverlof: +

Op hun website staat ook dat D66 het Regenboog Stembusakkoord 2023 volledig na willen leven. Het transitieverlof was daar onderdeel van. Ze zijn het ook ‘zeer eens’ met de stelling in de Rainbowvote betreffende transitieverlof.

Inclusieve sport: +

D66 stemde op 1 juli 2025 tegen een motie die opriep om trans vrouwen uit te sluiten van vrouwensport.

Deelname Rainbowvote: +

D66 heeft de Rainbowvote ingevuld en deed mee aan het COC Regenboog Verkiezingsdebat.

Overig:

D66 zegt in het verkiezingsprogramma zich ook in te zetten voor het inclusiever maken van de zorg. Dit betekent “dat iedereen gelijke toegang heeft tot goede en passende zorg. Ongeacht wat je geslacht, gender, religie, seksuele oriëntatie, etniciteit of culturele achtergrond is.”

 

FvD:

Transgenderwet: –

In 2024 stemde FvD voor de motie om het wetsvoorstel voor vernieuwing van de Transgenderwet zonder democratisch debat in te trekken. In 2025 was de partij mede-indiener van de tweede motie die hiertoe opriep, samen met SGP, BBB en JA21.

Transgenderzorg: –

FvD steunde alle moties die kritisch waren op transgenderzorg voor minderjarigen. Daarnaast schrijven zij hierover onjuiste informatie in hun partijprogramma:

“Vooral transgender-ideologie wordt gepusht: jongeren worden aangemoedigd te twijfelen aan hun geslacht, met als gevolg dat zelfs kinderen op jonge leeftijd al hormoonremmers of onomkeerbare operaties ondergaan. Forum voor Democratie ziet dit als een gevaarlijke ontwikkeling die onschuldige en kwetsbare kinderen schade berokkent.”

“We verbieden geslachtsveranderingsoperaties, hormoontherapie en puberteitsremmers bij minderjarigen, zodat kinderen worden beschermd tegen onomkeerbare beslissingen.”

X in officiële documenten: –

In het verkiezingsprogramma wordt er niet gesproken over erkenning van non-binaire personen. Eerdere uitspraken van Forum voor Democratie maken duidelijk dat ze negatief staan tegenover de erkenning van non-binaire mensen.

Verbod op groepsbelediging: onbekend

FvD zegt niets in hun verkiezingsprogramma over strafbaarstelling van groepsbelediging op grond van geslacht, waaronder ook genderidentiteit, genderexpressie en geslachtskenmerken wordt verstaan. De partij had in 2024 geen inbreng voor de schriftelijke behandeling van het wetsvoorstel.

Transitieverlof: onbekend.

Het standpunt van FvD over transitieverlof is nog onduidelijk.

Inclusieve sport: –

FvD stemde op 1 juli 2025 voor een motie die opriep om trans vrouwen uit te sluiten van vrouwensport.

Deelname Rainbowvote: –

Forum voor Democratie heeft niet deelgenomen aan de Rainbowvote.

 

JA21

Transgenderwet: –

JA21 stemde beide keren voor de moties voor het intrekken van het wetsvoorstel voor vernieuwing van de Transgenderwet. In 2025 was de partij mede-indiener van de tweede motie , samen met SGP, FvD en BBB.

Transgenderzorg: –

JA21 stemde voor moties van ChristenUnie, SGP en NSC die kritisch staan tegenover de behandeling met puberteitsremmers en die vertrouwen in deze zorg ondermijnen.

X in officiële documenten: –

In het verkiezingsprogramma vermeldt JA21 niets over hun standpunt over een X op het paspoort. Wel vertelde lijsttrekker Joost Eerdmans bij Radio BOOS dat hij vindt dat een paspoort en andere officiële documenten moeten zeggen “dat iemand is man of vrouw, en niet iets daar tussenin.”

Verbod op groepsbelediging: onbekend

JA21 zegt niets in hun verkiezingsprogramma over strafbaarstelling van groepsbelediging op grond van geslacht, waaronder ook genderidentiteit, genderexpressie en geslachtskenmerken wordt verstaan. De partij had in 2024 geen inbreng voor de schriftelijke behandeling van het wetsvoorstel.

Transitieverlof: onbekend

Het standpunt van JA21 over transitieverlof is nog onduidelijk.

Inclusieve sport: –

JA21 stemde op 1 juli 2025 voor een motie die opriep om trans vrouwen uit te sluiten van vrouwensport.

Deelname Rainbowvote: –

JA21 heeft niet deelgenomen aan de Rainbowvote en is niet ingegaan op de uitnodiging voor het COC Regenboog Verkiezingsdebat.

Overig:

JA21 spreekt zich in het verkiezingsprogramma negatief uit over inclusieve seksuele voorlichting op scholen: “Tegelijkertijd moet de school niet een ideologisch opvoedingsinstituut zijn met verplichte indoctrinatie over seksualiteit, religie en normen en waarden. Woke moralisme […] is aan JA21 niet besteed.”

 

NSC:

Transgenderwet: –

NSC nam in 2024 het initiatief tot een motie die de regering opriep tot het intrekken van het wetsvoorstel voor vernieuwing van de Transgenderwet. Ook in 2025 stemden zij vóór het intrekken van het wetsvoorstel. De partij heeft geen intentie om de huidige Transgenderwet te verbeteren.

Transgenderzorg: –

In het verkiezingsprogramma staat:

“We hebben oog voor de worsteling die jongeren kunnen hebben met identiteit en gender. Er moet een laagdrempelig aanbod zijn waar zij terechtkunnen voor een goed gesprek, advies en hulp. We vinden het goed dat medische transitie voor mensen met genderdysforie mogelijk is.”

Wel waren ze indiener van een genderkritische motie over behandeling met puberteitsremmers en steunden ze een motie van de SGP op dit onderwerp. Ook hebben ze zich diverse malen in de Tweede Kamer ongeïnformeerd en stigmatiserend uitgelaten over deze zorg. Vanwege NSC’s genderkritische geluid en stemgedrag ten aanzien van puberteitsremmers slaat de beoordeling uit naar negatief, in plaats van neutraal.

X in officiële documenten: –

NSC heeft nog geen officieel standpunt ingenomen over de X op officiële documenten. In het COC Regenboog Verkiezingsdebat gaf Willem Koops namens NSC aan dat de partij niet zou stemmen voor een wettelijke regeling om een X op het paspoort te krijgen.

Verbod op groepsbelediging: +

“Deze leden steunen dit wetsvoorstel, maar hebben hierover nog een aantal vragen aan de regering”, zo schrijft de NSC-fractie in hun schriftelijke inbreng over het wetsvoorstel die de strafbaarstelling van groepsbelediging op grond van geslacht moet regelen.

Transitieverlof: onbekend

Het standpunt van NSC over transitieverlof is nog onduidelijk.

Inclusieve sport: +

NSC stemde op 1 juli 2025 tegen een motie die opriep om trans vrouwen uit te sluiten van vrouwensport.

Deelname Rainbowvote: +/-

NSC heeft deelgenomen aan het COC Regenboog Verkiezingsdebat, maar heeft geen reactie ingestuurd op de Rainbowvote.

Overig:

In het verkiezingsprogramma spreekt NSC zich uit tegen discriminatie: “Het verbod op discriminatie (art. 1 van de Grondwet) is de basis van de democratische rechtsstaat en een waarborg voor menselijke waardigheid. Dit verbod heeft betrekking op ras, godsdienst en geslacht, maar ook op seksuele diversiteit. We bestrijden alle vormen van discriminatie en zetten ons in voor een volwaardige acceptatie van LHBTI’ers in de samenleving.”

 

GroenLinks-PvdA

Transgenderwet: +

In het verkiezingsprogramma van GroenLinks-PvdA staat: “We maken het makkelijker om geslacht in je papieren te wijzigen.” Ook in de Rainbowvote geeft de partij aan voor het opnieuw indienen van het wetsvoorstel voor vernieuwing van de Transgenderwet te zijn.

Transgenderzorg: +

In het verkiezingsprogramma staat dat de partij zich gaat inzetten voor een kortere wachttijd voor transzorg. GroenLinks-PvdA steunt ook de stellingen uit de Rainbowvote ten aanzien van kortere wachtlijsten en betere vergoeding van noodzakelijke transgenderzorg.

X in officiële documenten: +

Uit de Rainbowvote blijkt dat GroenLinks-PvdA voorstander is van een optie voor non-binaire mensen om hun geslachtsvermelding te laten wijzigen naar een X in het paspoort.

Verbod op groepsbelediging: +

In het verkiezingsprogramma staat: “We bestrijden (online) vrouwenhaat daarnaast door gender als grond toe te voegen aan het artikel over groepsbelediging.” De fractie van GroenLinks-PvdA sprak in hun inbreng voor de schriftelijke behandeling van het wetsvoorstel hun steun uit voor het wetsvoorstel.

Transitieverlof: +

Dit keer staat er niets over transitieverlof in het verkiezingsprogramma. Uit de Rainbowvote blijk wel dat ze voorstander zijn van een wettelijke verlofregeling.

Inclusieve sport: +

GroenLinks-PvdA stemde op 1 juli 2025 tegen een motie die opriep om trans vrouwen uit te sluiten van vrouwensport.

Deelname Rainbowvote: +

Bekijk de Rainbowvote voor alle standpunten van GroenLinks-PvdA over trans rechten en andere lhbti+ onderwerpen. GroenLinks-PvdA deed mee aan het COC Regenboog Verkiezingsdebat.

Overig:

In het verkiezingsprogramma is er nog meer aandacht voor het verbeteren van de situatie voor transgender mensen. Zo wil de partij onnodige geslachtsregistratie op identiteitspapieren afschaffen.

 

Partij voor de Dieren

Transgenderwet: +

In het verkiezingsprogramma staat: “Ook transgender personen krijgen nog altijd te maken met onnodige drempels en vernederende procedures. De modernisering van de transgenderwet is een noodzakelijke stap om het recht op zelfbeschikking te versterken en institutionele uitsluiting tegen te gaan.”

“Iedereen heeft recht op juridische erkenning van hun identiteit, ongeacht leeftijd of genderidentiteit. We schaffen de officiële geslachtsregistratie overal waar dat kan af. Tot die tijd maken we het wijzigen van de geslachtsvermelding mogelijk op basis van een Eigen Verklaring. De deskundigenverklaring vervalt, want wilsbekwame mensen moeten zelf kunnen beslissen over hun geslachtsaanduiding. Ook transgender kinderen onder de zestien en non-binaire personen krijgen toegang tot een laagdrempelige, kosteloze officiële erkenning van hun sekse en/of genderidentiteit.”

Transgenderzorg: +

In het verkiezingsprogramma staat:

“We investeren in het verkorten van de lange wachtlijsten voor de transgenderzorg, door onder andere huisartsen proactief te informeren over het begeleiden van bijvoorbeeld hormoonbehandelingen. We ontkoppelen transgender zijn van de huidige stigmatiserende psychiatrische diagnoses, en gebruiken in plaats daarvan nieuwere internationale richtlijnen zoals de ICD-11. Het recht tot zelfbeschikking van transgender personen zetten we centraal. Dat betekent dus ook uitgebreide informatie van betrokken artsen en meer keuzevrijheid in het traject van hormonen en operaties.”

X in officiële documenten: +

In het verkiezingsprogramma staat:

“Iedereen heeft recht op juridische erkenning van hun identiteit, ongeacht leeftijd of genderidentiteit. We schaffen de officiële geslachtsregistratie overal waar dat kan af. […] Ook […] non-binaire personen krijgen toegang tot een laagdrempelige, kosteloze officiële erkenning van hun sekse en/of genderidentiteit.”

Verbod op groepsbelediging: +

In het verkiezingsprogramma staat:
“We maken groepsbelediging op grond van genderidentiteit, genderexpressie en 2996 geslachtskenmerken strafbaar.”

Transitieverlof: +

In het verkiezingsprogramma staat: “Transitieverlof wordt wettelijk geregeld.”

Inclusieve sport: +

PvdD stemde op 1 juli 2025 tegen een motie die opriep om trans vrouwen uit te sluiten van vrouwensport.

Deelname Rainbowvote: +

Bekijk de Rainbowvote voor alle standpunten van de PvdD over trans rechten en andere lhbti+ kwesties en de voorgedragen kandidaten. De PvdD deed mee aan het COC Regenboog Verkiezingsdebat.

Overig:

De Partij voor de Dieren schrijft meer over transgender onderwerpen in hun verkiezingsprogramma: “We maken het familierecht genderinclusief. Alle ouders krijgen dezelfde rechten als cisgender heteroseksuele paren.”

“Daarnaast verdwijnt de onnodige geslachtsaanduiding op de Nederlandse ID-kaart.”

PvdD heeft meerdere passages opgenomen om de situatie te verbeteren voor lhbti+ personen, daarbij trans personen vaak expliciet genoemd, zoals bij asiel: “De overheid zorgt voor veilige opvang voor LHBTIQA+-asielzoekers. Er komt in het asielbeleid meer specifieke aandacht voor transgender, intersekse, aseksuele en bi+-personen.” 

 

PVV

Transgenderwet: –

PVV stemde voor de moties die opriepen tot het intrekken van het wetsvoorstel voor de vernieuwing van de Transgenderwet. Ook schrijven ze in hun verkiezingsprogramma dat “het biologische geslacht weer leidend [hoort] te zijn” 

Transgenderzorg: –

De PVV stemde voor de drie moties die kritisch waren op het voorschrijven van puberteitsremmers.

X in officiële documenten: –

In het verkiezingsprogramma staat: “Voor de PVV bestaan er slechts twee geslachten: man en vrouw. In wetten en beleid hoort het biologische geslacht weer leidend te zijn – dus geen “X” in het paspoort.”

Verbod op groepsbelediging: –

De PVV-fractie schreef in hun inbreng voor de schriftelijke behandeling van het wetsvoorstel wat strafbaarstelling van groepsbelediging op grond van geslacht moet regelen het volgende:

“De leden van de PVV-fractie hebben met grote zorg kennisgenomen van de respectievelijke wetswijzigingen in het voorliggende wetsvoorstel. […] De leden van de PVV-fractie wijzen erop dat de voorgestelde toe te voegen begrippen gender, genderidentiteit en genderexpressie redelijk recent zijn, hoogst controversieel en naar de mening van deze leden, ook in terugblik naar eerdere wetswijzigingen, onvoldoende rijp zijn om in wetgeving vastgelegd te worden.”

Transitieverlof: onbekend

Het standpunt van de PVV over transitieverlof is nog onduidelijk. 

Inclusieve sport: –

PVV stemde op 1 juli 2025 voor een motie die opriep om trans vrouwen uit te sluiten van vrouwensport.

Deelname Rainbowvote: –

De PVV heeft niet gereageerd op de uitnodiging voor het COC Regenboog Verkiezingsdebat en deelname aan de Rainbowvote.

Overig:

In het verkiezingsprogramma van PVV staat:

“[Z]elfs het biologische geslacht – het verschil tussen man en vrouw – [wordt] geweld aangedaan en vervangen door ontelbare genders. Dat heeft grote gevolgen: (transgender)mannen mogen meedoen aan vrouwensporten en eisen toegang tot vrouwentoiletten en -kleedkamers. Vrouwenrechten worden overboord gegooid. De PVV maakt hier een eind aan.”

“We stoppen met gesubsidieerd wokebeleid en schrappen de hokjesdenkende genderpropaganda op scholen. In het onderwijs hoort links-liberale seksuele indoctrinatie niet thuis.”

“Geen onderwijs over gender, klimaat of andere linkse indoctrinatie”

 

SGP

Transgenderwet: –

In het verkiezingsprogramma staat: “Van alle vormen van diversiteit is het verschil tussen mannen en vrouwen het meest universeel. Zelfidentificatie als leidend principe in wetgeving wijst de SGP dus af.”

De SGP was tot tweemaal indiener van de moties voor het intrekken van het wetsvoorstel voor vernieuwing van de Transgenderwet. In 2024 dienden ze deze motie in samen met NSC. Het daaropvolgende jaar deden ze dit met FvD, BBB en JA21.

Transgenderzorg: –

In het verkiezingsprogramma staat:

“Wij vinden de worsteling van intersekse en transgender personen met zichzelf en met het leven aangrijpend. Zij mogen rekenen op onze compassie en steun. Psychologische hulp moet ruimhartig worden verleend. Dat betekent echter niet dat geslacht een keuze is: dat is een fabel die veel schade en verwarring aanricht. Gelet op het onomkeerbare karakter ervan en het internationale debat over de wetenschappelijke onderbouwing erover wil de SGP hormoonbehandelingen bij kinderen verbieden.”

Ook uit de moties die zij hebben ingediend en hun stemgedrag over transgenderzorg blijkt een negatieve houding ten aanzien van deze zorg.

X in officiële documenten: onbekend

Het standpunt van de SGP over de X op officiële documenten en de erkenning van non-binaire personen is nog onduidelijk. Het bestaan van intersekse en trans mensen wordt erkend, tegelijk wordt er gewaarschuwd tegen “genderideologie” en het “kiezen van een eigen gender”.

Verbod op groepsbelediging: –

De SGP-fractie schreef in hun inbreng voor de schriftelijke behandeling van het wetsvoorstel: “Deze leden vinden het zorgelijk dat de regering nauwelijks rekenschap geeft van de fundamentele afwegingen die als gevolg van dit wetsvoorstel aan de orde (kunnen) zijn. Bovendien constateren zij dat het voorstel in plaats van verheldering juist kan bijdragen aan verwarring.”

Transitieverlof: onbekend

Het standpunt van de SGP over transitieverlof is nog onduidelijk.

Inclusieve sport: –

De SGP stemde op 1 juli 2025 voor een motie die opriep om trans vrouwen uit te sluiten van vrouwensport.

Deelname Rainbowvote: –

SGP heeft niet haar standpunten en kandidaten gedeeld voor de Rainbowvote.

Overig:

In het verkiezingsprogramma staat:

“De klassiek christelijke traditie staat in onze samenleving echter van verschillende kanten onder druk. […] Ook is sprake van een sterk ideologische druk om steeds radicaler de individuele zelfbeschikking door te voeren, zoals bij genderidentiteit en het zelfgekozen levenseinde. Met een beroep op gelijkheid, diversiteit en inclusie probeert men een woke-ideologie op te leggen en degenen die anders denken monddood te maken.”

“Nederland voert geen feministisch buitenlandbeleid en verzet zich in internationale gremia tegen genderideologie.”

 

SP:

Transgenderwet: +

SP is voor de vernieuwing van de Transgenderwet, waarmee trans mensen hun geslachtsvermelding zonder deskundigenverklaring kunnen wijzigen en het ook voor jongeren mogelijk wordt om dit te regelen. Dat blijkt uit hun steun voor de stellingen hierover uit de Rainbowvote.

Transgenderzorg: +

In het verkiezingsprogramma staat dat de onacceptabel lange wachtlijsten in de transgenderzorg worden aangepakt. Daarnaast schrijft de SP:

“Transrechten zijn mensenrechten. Mensen die in transitie gaan krijgen de juiste erkenning en ondersteuning. Autonomie en zeggenschap over het eigen lichaam is daarbij het uitgangspunt. De gewenste (mentale) zorg wordt beter beschikbaar gemaakt en vergoed en we pakken de wachtlijsten aan.”

X in officiële documenten: +

SP is voor het realiseren van een wettelijke mogelijkheid om ook een X op je paspoort te krijgen.

Verbod op groepsbelediging: +

Uit de inbreng bij de schriftelijke behandeling van het wetsvoorstel is het standpunt van de SP niet op te maken. Wel is het zo dat een motie van de SP, van oud-Tweede Kamerlid Jasper van Dijk, aanleiding was voor het wetsvoorstel. Uit de Rainbowvote blijkt ook dat de partij een verbod op groepsbelediging op grond van geslacht steunt.

Transitieverlof: +

SP is voor het wettelijke regelen van transitieverlof, zo blijkt uit de reactie van de partij op de Rainbowvote.

Inclusieve sport: +

SP stemde op 1 juli 2025 tegen een motie die opriep om trans vrouwen uit te sluiten van vrouwensport.

Deelname Rainbowvote: +

Bekijk de Rainbowvote voor de standpunten van de SP over trans rechten en andere lhbti+ kwesties en de voorgedragen kandidaten. De SP deed mee aan het COC Regenboog Verkiezingsdebat.

 

Volt

Transgenderwet: +

In het verkiezingsprogramma staat: “Om de positie van transgender personen, non-binaire personen en mensen met een intersekseconditie te verbeteren, is Volt voorstander van de zogenoemde Transgenderwet en de optie om een X als geslachtsaanduiding in het paspoort op te nemen.

Transgenderzorg: +

In het verkiezingsprogramma staat:

“We maken transgenderzorg beter, toegankelijker en sneller beschikbaar. Met onder andere een korter psychologisch traject en snellere toegang tot medicatie wanneer dit passend is voor de cliënt. De keuze voor wel of geen genderbevestigende therapie wordt gemaakt in de spreekkamer van specialisten, vrij van politieke standpunten. We zorgen onder andere voor meer opleidingsplaatsen voor medisch specialisten in transgenderzorg en voor meer aandacht voor diversiteit in medische opleidingen.”

“Volt verankert het recht op lichamelijke autonomie als fundamenteel grondrecht in de Grondwet. Volt pleit voor opname van dat recht in het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en het Handvest van de Grondrechten van de EU. Op deze manier verzekert Volt dat iedereen vrij kan beslissen over het eigen lichaam, waaronder het recht op abortus, anticonceptie, genderbevestigende zorg en bescherming tegen medische of seksuele dwang.”

X in officiële documenten: +

In het verkiezingsprogramma staat: “Het wordt makkelijker om een aanpassing te doen van de geslachtsregistratie in de geboorteakte. Het wordt mogelijk om een X op te nemen in de geboorteakte.”

Strafbaarstelling groepsbelediging: +

In het verkiezingsprogramma staat: “We passen het Wetboek van Strafrecht aan om groepsbelediging op basis van genderidentiteit strafbaar te stellen, zoals het voorliggende wetsvoorstel. Zo beschermen we ook kwetsbare mensen zoals vrouwen, transgender, intersekse en non-binaire personen beter.”

Transitieverlof: +

Volt is voor het wettelijke regelen van transitieverlof, zo blijkt uit de reactie van de partij op de Rainbowvote.

Inclusieve sport: +

Volt stemde op 1 juli 2025 tegen een motie die opriep om trans vrouwen uit te sluiten van vrouwensport.

Deelname Rainbowvote: +

Bekijk de Rainbowvote voor de standpunten van Volt over trans rechten en andere lhbti kwesties en de voorgedragen kandidaten.

Overig:

In het verkiezingsprogramma staat nog:

“De erkenning van transouderschap wordt wettelijk vastgelegd.”

“Bovendien pleiten wij ervoor dat de Inspectie van het Onderwijs er strenger op toeziet dat alle basisscholen en middelbare scholen onderwijs geven over seksuele- en genderdiversiteit.”

“Volt pleit voor een brede EU-strategie voor genderinclusieve gezondheidszorg. Deze strategie moet ongelijkheden in gezondheid en zorgtoegang aanpakken die voortkomen uit sekse, gender, seksuele oriëntatie en genderidentiteit.”

 

VVD

Transgenderwet: +/-

De VVD stemde tegen de moties die het kabinet opriepen om het wetsvoorstel voor vernieuwing van de Transgenderwet in te trekken. Tegelijk kon ze er niet voor zorgen dat het kabinet dit voorstel niet uitvoerde, terwijl zij zelf deel van het kabinet uitmaakte.

Tijdens het COC Regenboog Verkiezingsdebat liet Thom van Campen namens de VVD weten dat zij voor het opnieuw indienen van het wetsvoorstel voor vernieuwing van de Transgenderwet zijn. Maar Van Campen wilde nog niet zeggen dat de VVD dit nieuwe voorstel ook zou ondersteunen, en hiervoor zou stemmen.

Transgenderzorg: +

Op dit thema is een wisselend stemgedrag te zien. De partij is ervoor dat de zorg voor transgender jongeren en de toegang ertoe verbeterd kan worden (door bredere zorgrichtlijnen). Tegelijk bleek de VVD niet ongevoelig voor een motie die stoelt op kritiek op behandeling met puberteitsremmers. De stellingen uit de Rainbowvote voor het terugdringen van de wachtlijsten en het verbeteren van de vergoeding voor noodzakelijke transgenderzorg steunt de partij wel.

X in officiële documenten: +

VVD steunt in de Rainbowvote het bieden van een wettelijke mogelijkheid om zonder de rechter je geslacht in officiële documenten zoals het paspoort te laten doorhalen met een X.

Verbod op groepsbelediging: +

Uit de inbreng bij de schriftelijke behandeling van het wetsvoorstelling dat deze strafbaarstelling moet regelen is het standpunt van de VVD over groepsbelediging niet expliciet op te maken. In de Rainbowvote steunen ze wel de stelling dat groepsbelediging op grond van geslacht strafbaar moet worden.

Transitieverlof: +

De VVD is voor het wettelijke regelen van transitieverlof, zo blijkt uit de reactie van de partij op de Rainbowvote.

Inclusieve sport: +

VVD stemde op 1 juli 2025 tegen een motie die opriep om trans vrouwen uit te sluiten van vrouwensport.

Deelname Rainbowvote: +

Bekijk de Rainbowvote voor de standpunten van de VVD over ook andere lhbti+ kwesties en de voorgedragen kandidaten. De VVD deed mee aan het Regenboog Verkiezingsdebat.

Overig:

Het partijprogramma van de VVD noemt nergens expliciet transgender personen, maar bespreekt een aantal keer ‘LHBTIQ+’ met betrekking tot “ambitieus emancipatiebeleid” op thema’s als veiligheid en vrijheid, maar gebruikt de lhbti-emancipatie ook als waarde die beschermd moet worden tegen “anti-rechtstatelijke” beïnvloeding.