Lucia Lucas, transgender zangeres, zingt op het What You See Festival in Utrecht. Zondag 21 november staat ze in de kameropera The World’s Wife, een opera waarin elf vrouwen met elkaar in dialoog gaan. Lucia Lucas, die in de preview alvast vijf personages op zich neemt, wordt er begeleid door het Ragazze Quartet.
De opera gaat in 2023 in première, maar tijdens het What You See Festival kun je een voorproefje van ongeveer dertig minuten zien. Dat is zondag 21 november om 16:00 uur in het Utrechtse Theater De Kikker. Na de uitvoering volgt een gesprek van de artiesten en Vincent Wijlhuizen, artistiek directeur van het What You See Festival, met het publiek.
De kameropera is geïnspireerd op de dichtbundel The World’s Wife van de Britse Carol Ann Duffy, gepubliceerd in 1999. De gedichten gaan over genderrelaties, de rol van vrouwen en de moeizame benadering van vrouwen in fictie, religie en geschiedenis. De gedichten geven een stem aan die vrouwen, vaak partners van ‘grote’ mannen. Ze plaatsen zo historische gebeurtenissen en mythen in een ander daglicht.
Operazangeres Lucia Lucas (VS, 1980) is een dag voor het interview (9 november) in Amsterdam begonnen met repetities met de vier musici van het Ragazze Quartet. “Het is een mix van stijlen”, vertelt ze. “Soms meer jazzy of elektronica en soms meer traditioneel opera. Het vraagt nog wel wat repetitie ja.”
Karakterrollen
Het is voor het eerst dat ze in zo’n kamermuziek-setting optreedt. “Ik ben gewend aan samenwerking met grote orkesten en een dirigent.” Ze heeft bijvoorbeeld in grote Wagner-opera’s gestaan, nog voor haar transitie, en ook in andere bekende opera’s. “Maar dit is leuk en spannend. Echt een belevenis!”
“Ik houd er ook van om karakterrollen te spelen”, vervolgt ze. “Dat is hier bij uitstek het geval. Eigenlijk zijn het elf mini-opera’s. Nu in de preview op 21 november brengen we er vijf van de elf. Puur om een beeld te geven.”
In The World’s Wife zijn dat dus elf vrouwelijke personages. “Want”, zegt ze, “vrouwen hebben ook een belangrijke rol in de geschiedenis, maar die rol is vaak onderbelicht. We zoomen in op de relaties tussen die vrouwen en hun partners. Soms zijn dat fictionele karakters zoals Roodkapje, haar relatie met de wolf, soms echte mensen zoals Anne Hathaway, de vrouw van Shakespeare. Andere vrouwen staan meer op zichzelf, zoals Salomé en Medusa, vrouwen die zoveel kunstenaars hebben geïnspireerd.”
(Un)Touchable Bodies
Het What You See Festival in Utrecht gaat altijd over gender en identiteit. In 2021 is het thema (un)Touchable Bodies en viert het festival het samenzijn; onze behoefte aan intimiteit en nabijheid van andere lichamen. Passend thema in deze coronatijd. Dat doen ze met dans, theater, performance, expo’s, muziek, literatuur en meer.
Voor Lucia Lucas, die in 2009 vanuit de VS naar Karlsruhe kwam voor een positie aan de opera, komen er nog veel andere projecten. “Hierna ga ik naar New York en maak ik daar mijn debuut in de Metropolitan Opera”, ongeveer het beroemdste operahuis ter wereld. Haar carrière in de opera heeft wel een duidelijk vóór en ná. In 2014 vertelde ze dat ze transgender was en een paar jaar later was haar transitie een feit.
“Op mijn stem heeft het geen invloed gehad”, zegt ze – ze heeft een bariton – “maar wel op het carrièrepad. Voorheen waren de rollen traditioneler, nu is er meer variatie. En ik ben freelancer geworden.” Levend van project naar project. “Ik ben er niet al teveel mee bezig, want – hoe zeg je dat: met een voet in de toekomst en de ander in het verleden, vergeet je toch steeds het heden.” Lucia Lucas hoopt in elk geval dat mensen gelukkig worden van de uitvoering.
Ragazze Quartet
De regie van de kameropera ligt bij Jorinde Keesmaat. De componist Tom Green schreef de muziek voor zangstem en strijkkwartet. Hij schreef ook een looping station in de partituur, een instrument waarmee de zangeres meerdere stemmen tegelijk kan vertolken. De productie is van het Ragazze Quartet. Dat zijn Rosa Arnold en Jeanita Vriens-van Tongeren (viool), Annemijn Bergkotte (altviool) en Rebecca Wise (cello).
Tot slot: het festival introduceert dit jaar de Wage Gap, een korting van 14 procent. Dat is de gemiddelde loonkloof tussen vrouwen en mannen. Ook transgender en non-binaire personen, personen van kleur en mensen met een handicap hebben vaak minder kans op de arbeidsmarkt. Als je inkomsten misloopt omdat je bent wie je bent, kun je gebruik maken van deze korting.
Kijk hier voor informatie en tickets: https://whatyouseefestival.nl/theworldswife/
Tekst: Ton van den Born, Foto’s: Josh New en Nichon Glerum (repetitiefoto)
