Er zijn concrete stappen nodig om de lange wachtlijsten in de transgenderzorg aan te pakken. Dat schreven wij samen met vier organisaties in een brief aan de Tweede Kamer.
Op 5 december ging de kamer in gesprek met minister Dijkgraaf over de Emancipatienota. In onze brief vroegen we onder andere ook om een betere bestrijding van anti-lhbti geweld en het mogelijk maken van een X in het paspoort voor wie dat wil.
Mensen moeten tegenwoordig tot meer dan 30 maanden wachten op een intake voor transgenderzorg. Het recht op zorg voor trans personen is dan ook ernstig in het geding. Hoewel trans personen al jaren kortere wachtlijsten wordt beloofd, groeien de wachttijden juist.
We stellen daarom in onze brief voor dat de minister van OCW, de minister van VWS en het Kennisinstituut medisch specialisten (KIMS) op korte termijn in gesprek gaan met kinderartsen, endocrinologen en transgenderorganisaties over een snelle oplossing.
Ondersteunende rol
We pleiten voor tenminste twee belangrijke stappen. Ten eerste ontbreekt het in de zorg aan voldoende gespecialiseerde psychologen, waardoor de psychologische diagnostiek een bottleneck vormt. Terwijl volgens de nieuwste zorgstandaard (SoC8) van de internationale beroepsorganisatie van zorgverleners in de transgenderzorg (WPATH) én Zorginstituut Nederland veel transgenderzorg ook zonder psychische diagnose kan worden verstrekt. Daarom zien we voor psychologen vooral een belangrijke ondersteunende rol, in plaats van een rol als poortwachter.
Ten tweede stellen we voor dat de regering zorgt voor psychologie-masters met genderdiversiteit als specialisatie. Zo komt er meer beschikbaarheid van psychische ondersteuning voor trans personen die daaraan behoefte hebben. Met deze maatregelen kunnen de wachtlijsten worden teruggedrongen en de psychische ondersteuning voor transpersonen worden verbeterd.
Tijdens het debat op 5 december was er tot onze teleurstelling veel negatieve aandacht voor de transgenderzorg. Zo liet de SGP weten de zorg voor minderjarige kinderen te willen inperken. Minister Dijkgraaf maakte in reactie op de PVV wel duidelijk dat er geen bewijs is dat er sprake is van sociale besmetting onder jongeren. In de emancipatienota is aangekondigd dat het ministerie van VWS met maatregelen tegen de lange wachtlijsten gaat komen.
X in paspoort
Naast een snelle aanpak van de wachtlijsten pleiten we in de brief ook voor andere actiepunten voor lhbti-emancipatie. Zo is in het Regenboogakkoord beloofd dat iedereen de mogelijkheid krijgt om, zonder rechterlijke tussenkomst, een ‘X’ te laten plaatsen in officiële documenten zoals het paspoort. De regering laat een ambtelijke verkenning uitvoeren. Onduidelijk is wanneer deze voltooid is en wanneer regering met een wetsvoorstel komt.
Ook vragen we om een stevige aanpak van anti-lhbti-geweld. Zeven op de tien lhbti+ personen krijgen in hun leven te maken met fysiek of verbaal geweld om wie ze zijn. Transgender personen krijgen tot zeven keer vaker dan gemiddeld te maken met (bedreiging met) geweld. Al eerder beloofde de regering steun in de vorm van tijd en geld voor de agenten van Roze in Blauw maar die is tot op heden nog niet structureel.
Discriminatierechercheurs
Bij de politie zouden meer discriminatierechercheurs komen om discriminatiezaken tot op de bodem uit te zoeken. Er zou daarbij bijzondere aandacht uitgaan naar intersectionele discriminatie vanwege een combinatie van gronden, bijvoorbeeld omdat iemand zwart en transgender is. Toch zijn er niet meer dan vier discriminatierechercheurs aangesteld voor het bestrijden van alle discriminatievormen in heel Nederland. Wij vinden dan ook dat er snel meer discriminatierechercheurs worden aangesteld.
De brief aan de Kamer is verzonden namens Transgender Netwerk, COC Nederland, de Nederlandse organisatie voor seksediversiteit NNID, Bi+ Nederland en de Nederlandse Organisatie Aseksualiteit (NOA).
Update 12/12:
De Kamer stemde op 8 december voor een motie van Songül Mutluer (PvdA) en Lisa Westerveld (GroenLinks) waarin ze ondermeer vragen om tijd en geld voor Roze in Blauw. Daarnaast vragen ze in hun motie om een steviger aanpak van discriminatie op internet en meer aandacht voor de aanpak van discriminatie in het curriculum van de Politieacademie.
PvdA en GroenLinks dienden verder een motie in waarin ze de regering vragen om meer onderzoek naar intersectionele vormen van discriminatie en mogelijkheden om dat soort discriminatie aan te pakken. Over die motie wordt naar verwachting in de week van 12 december gestemd.
Foto: Jasper Groen