Volgens de paus is in transitie gaan een bedreiging voor de menselijke waardigheid. Maar trans zijn is natuurlijk hartstikke waardig, juist vanuit een christelijk oogpunt. We vroegen een predikant, een studentenpastor, een predikant in opleiding, een geestelijk verzorger en een hoogleraar om hun reacties.
“Het beeld van transgender mensen dat wordt opgeroepen in Dignitas Infinita lijkt wel de omgekeerde wereld. Een gendertransitie doormaken is geen bedreiging voor de menselijke waardigheid, maar beschermt en bevestigt die juist. Menselijke waardigheid is inderdaad een fundamentele waarde. Vanuit een christelijk perspectief kun je stellen dat die besloten ligt in het geloof dat we als mensen zijn geschapen en gewild door God, die ons de levensadem in de neus blaast. Vanuit dat vertrekpunt mogen we zoeken naar wat ons en anderen doet bloeien en ook zelf gaan creëren en scheppen. Mensen niet vastzetten, maar uitnodigen om volop te leven.”
Mariecke van den Berg, bijzonder hoogleraar feminisme en Christendom
“’De glorie van God is de levende mens,’ is een geliefde uitspraak in de christelijke traditie. God werd zelf mens in Jezus Christus, en daaruit volgt de roeping aan ieder mens om ‘waarlijk mens’ te worden. Het is de ultieme bevestiging van de ‘oneindige waardigheid’ van de mens. Dat die roeping ook een opgave is, weet iedereen die een beetje bewust leeft. Jezelf mogen worden en elkaar daarbij helpen, opbloeien tot een zegen voor jezelf en voor anderen, zo wordt die roeping waar. Dat geldt zeker ook voor ons mensen die ontdekken ‘anders’ te zijn dan wat de heersende cultuur van ons verwacht, bijvoorbeeld met een niet-heteroseksuele voorkeur of met de ontdekking dat je lichaam niet past bij wie je diep van binnen bent. Als je dan een weg vindt die je meer tot eenheid met jezelf brengt – een geestelijke en/of lichamelijke transitie dus – dan is dat een zegen waar je God voor mag danken. Menswording dus, waarin zich onze ‘oneindige waardigheid’ manifesteert.”
Frans Bossink, voorzitter van het Werkverband voor Katholieke Homo Pastores (WKHP) en geestelijk verzorger
“In mijn boekenkast heeft Martin Bubers ‘Ich und Du’ een ereplaats. Het is een heel dun, heel diep pleidooi om met alles wat ons omringt om te gaan met welgemeende eerbied. Dat voel ik ook naar mensen die anders geaard zijn, die niet in mijn hokjes passen – of in de hokjes van mijn kerk. Ik zou de kerk wensen dat we meer luisteren, graag leren, en minder preken. En ik zou mensen die gekwetst worden door voorbarige en kwetsende oordelen willen troosten. God ziet u. Hij heeft u wonderlijk gemaakt Psalm 139 moge zalf zijn op uw wonden.”
Jos Moons is jezuïet en werkt als studentenpastor en theoloog aan de KU Leuven
“‘Menselijke diversiteit’. Al sinds jaar en dag weten we dat er meer is dan wat statistisch een meerderheid vormt en al heel lang weten we eveneens dat zo’n meerderheid niet tot een moreel oordeel kan leiden over wat daaraan niet voldoet. Er is geen beter en minder, geen hoger en lager, er is diversiteit en die diversiteit mag positief gewaardeerd worden: dat er naast ‘vrouwen’ en ‘mannen’ ook mensen zijn die zich niet thuis voelen in een van beide genders, dat er ‘feminiene mannen’ zijn en ‘masculiene vrouwen’ en dat er mensen zijn die meer zichzelf worden als zij in transitie de gestalte aannemen van de gender waarmee zij zich identificeren of mensen voor wie dat niet uitmaakt en die genderqueer alles lekker door elkaar gooien. Veel van wat man, vrouw, feminien en masculien zou zijn is meer een cultuurkwestie gebleken dan een kwestie van geboorte. Pater Jan van Kilsdonk noemde homoseksualiteit ooit een vondst van de Schepper en nu weten we dat dat niet de laatste vondst is gebleken. Nog steeds ontvouwt de Schepping zich. In Jezus Christus zijn alle verschillen tussen mensen onbelangrijk, dat wil zeggen: kunnen zij geen grond zijn voor een hiërarchie of een morele waardering. Dat betekent vrijheid voor ieder mens, de vrijheid zich verlost te mogen weten tót wie je zelf ten diepste bent voor God en niet ván wie je ten diepste bent. Dat is pas ‘oneindige waardigheid’.”
Wielie Elhorst, predikant in Amsterdam
“Vorige week zondag werd er in de meeste kerken gelezen uit Johannes 20. Een tekst waarbij Jezus na zijn opstanding in een gesloten ruimte verschijnt aan zijn leerlingen. Toen Thomas, die op dat moment niet aanwezig was, hoorde van Jezus’ verschijning zei hij tegen zijn vrienden: “Alleen als ik de wonden van de spijkers in zijn handen zie en met mijn vingers kan voelen, en als ik mijn hand in zijn zij kan leggen, zal ik geloven”. Toen Jezus later nogmaals aan de leerlingen verscheen zei Jezus tegen Thomas: “Leg je vingers hier en kijk naar mijn handen, en leg je hand op mijn zij.” Jezus liet zijn wonden aanraken, hij liet zijn littekens gestreeld worden. Als hij zich niet hoeft te schamen voor zijn littekens, dan hoeven wij dat ook niet. Dit is hoe de christelijke kerk, of zij nu katholiek of protestants is, ook om zou kunnen gaan met trans personen. Wat zou er gebeuren als we elkaars littekens zouden aanraken in plaats van deze te veroordelen? Zou dat niet echte “human dignity” zijn?”
Noud Fortuin, geestelijk verzorger en predikant in opleiding
Foto van Noud door NieuwWij