Echte maatregelen tegen de lange wachtlijsten in de transgenderzorg blijven alwéér uit. Dat is de conclusie van Transgender Netwerk naar aanleiding van de voortgangsbrief over de Transgenderzorg die minister Kuipers (VWS) op 16 december aan de Kamer stuurde.
Om de knelpunten in de transgenderzorg te onderzoeken en op te lossen werd ruim vier jaar geleden een kwartiermaker aangesteld. De resultaten zijn onmiskenbaar. Zo is er decentralisatie van de zorg gekomen, zijn er netwerken onder zorgaanbieders ontstaan en zijn er webinars voor huisartsen gekomen over transgenderzorg. Toch is het grote probleem van de lange wachtlijsten voor diagnostiek nog onvoldoende aangepakt. Drie jaar wachten op een intake is helaas geen uitzondering.
Onderzoek van Transvisie en de Kwartiermaker dat in november verscheen, wijst wederom uit dat dit lange wachten nog altijd voor veel leed zorgt onder trans personen die medische zorg en mentale ondersteuning zoeken. Transgender Netwerk maakt zich vooral zorgen over pubers en jongeren. Zij worden compleet over het hoofd gezien door de minister. Structurele financiering van de jongerenlijn Genderpraatjes, actieve inzet voor meer aanbod van zorg door kinderartsen en garanties van gemeenten dat zij transgenderzorg vanuit de Jeugdwet inkopen blijven uit.
Depathologisering
Transgender Netwerk wijst bovendien al jaren op de kansen die depathologisering van de transgenderzorg biedt in de strijd tegen de wachtlijsten. Sophie Schers, beleidsadviseur van Transgender Netwerk: “Zorginstituut Nederland deed in 2020 al een handreiking waaruit blijkt dat transgenderzorg zonder de verplichte diagnostiek door een psycholoog ook vergoed dient te worden. Dit is door verzekeraars en zorgaanbieders niet opgepakt, en dat is een ernstig gemiste kans.”
“Toegang tot zorg is een mensenrecht en dat is voor transgender mensen al jaren in het geding.” Sophie Schers, beleidsadviseur Transgender Netwerk
Niettemin is Transgender Netwerk positief over het plan van de minister om een samenwerkingsverband op te richten dat in de voetsporen gaat treden van de kwartiermaker. Ook is het goed nieuws dat Zorgverzekeraars Nederland (ZN) een actieve rol op zich gaat nemen bij het oplossen van de knelpunten tussen zorgaanbieders en verzekeraars. De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) heeft de minister echter laten weten dat er meer pro-activiteit van de zorgverzekeraars nodig is. Volgens de NZa hebben zorgverzekeraars een cruciale regierol om gezamenlijk met andere partijen mogelijkheden te bespreken voor het verminderen van wachtlijsten. “We nodigen ZN daarom graag uit om overleggen vanuit VWS niet af te wachten en spoedig met ons en Transvisie in gesprek te gaan,” zegt Schers.
Mensenrecht
Ten slotte vindt Transgender Netwerk het teleurstellend dat minister Kuipers zelfmedicatie door transgender personen afkeurt, maar tegelijkertijd geen veilig alternatief biedt. “We roepen de minister en de Tweede Kamer op om op zo kort mogelijke termijn alsnog perspectief te bieden aan deze mensen,” zegt Schers, “zodat zij alsnog op veilige wijze toegang tot hormoonbehandeling krijgen. Toegang tot zorg is een mensenrecht en dat is voor transgender mensen al jaren in het geding.”
Foto: Rijksoverheid, Martijn Beekman