Op 10 mei oordeelde het College voor de Rechten van de Mens dat het OLVG ziekenhuis in Amsterdam discrimineerde op basis van geslacht. Die uitspraak volgt op een discriminatieklacht van Brand Berghouwer, voorzitter van Transgender Netwerk Nederland.
“Dit is een historische uitspraak,” zegt Brand Berghouwer. “Als transgender persoon heb je evenveel recht op goede zorg als ieder ander. Het College voor de Rechten van de Mens laat daar geen twijfel meer over bestaan.”
Toen Berghouwer enkele jaren geleden met buikklachten naar de afdeling gynaecologie in het OLVG ging, kreeg hij geen lichamelijk onderzoek. Wel medicijnen, maar die werkten na verloop van tijd onvoldoende. Een eerder besproken optie was het verwijderen van de baarmoeder en eierstokken als oplossing voor de pijn. Toen Berghouwer opperde dat dit een optie voor hem was omdat hij nog steeds veel last had, vonden de gynaecologen dat hij eerst een psycholoog van het genderteam moest spreken. Hij werd nog altijd niet lichamelijk onderzocht. Bij een second opinion in een ander ziekenhuis werd hij wel lichamelijk onderzocht, werd de oorzaak van de klachten gevonden én behandeld.
Het OLVG vond dat het juist handelde door Berghouwer naar een psycholoog te sturen. Het ziekenhuis gaf aan dat het verwijderen van de baarmoeder en eierstokken hoorde bij transgenderzorg en dat ze daarom de richtlijnen voor transgenderzorg moest volgen. Een gesprek met een psycholoog hoort daarbij.
Het College oordeelt dat de vraag van Berghouwer wél door de afdeling gynaecologie behandeld had moeten worden. Een ziekenhuis mag bij het verlenen van medische zorg geen onderscheid maken op grond van geslacht. Onderscheid op grond van genderidentiteit hoort daar ook bij.
“Doorslaggevend voor het oordeel dat verboden onderscheid is gemaakt,” schrijft het college, “is dat het ziekenhuis bij de transgender man geen lichamelijk onderzoek heeft verricht om de medische noodzaak van een operatie vast te stellen of uit te sluiten.”
Berghouwer is niet de enige die discriminatie in de zorg meemaakt in Nederland. Dat blijkt uit een survey die TNN in januari verspreidde. 60 procent van de respondenten liet weten discriminatie in de zorg tegen te komen.
Ook op Europees niveau is aangetoond dat deze uitsluiting op grotere schaal wordt meegemaakt. Onderzoek van de European Union Agency For Fundamental Rights (FRA) wijst uit dat transgender personen te maken krijgen met ongelijke behandeling in de zorg.
Het college geeft in zijn uitspraak ook een signaal af aan de gehele zorg: “Het College roept zorgverleners dan ook op de vraag van de transgender patiënt serieus te nemen en hen dezelfde kwaliteit van zorg te bieden als niet transgender patiënten. Dat betekent dat zij hen niet uitsluitend als een transgender persoon zien en te snel conclusies trekken over de mogelijke oorzaak van klachten.”