Asielverzoeken van transgender mensen uit Latijns-Amerika en de Caraïben worden onzorgvuldig behandeld wanneer zij in Nederland asiel aanvragen. Nieuw onderzoek wijst uit dat de situatie en ervaringen van trans mensen in het land van herkomst met een groot gebrek aan kennis worden beoordeeld.
15 oktober presenteren onderzoekers Willemijn van Kempen en Alejandra Ortiz het uitgebreide rapport ‘Transcript From the Margins’ in Amsterdam. Het rapport beschrijft de schrijnende omstandigheden en gevaarlijke gebeurtenissen die transgender personen ertoe dwingen te vluchten. Het onderzoek toont aan dat de IND onvoldoende oog heeft voor de optelsom aan problemen die specifiek trans personen treft. Daarmee doet de IND volgens het rapport geen recht aan de ernst en omvang van het gevaar in land van herkomst.
Zo houdt de IND bijvoorbeeld geen rekening met de ernstige gevolgen voor transgender mensen als het moeilijk of niet mogelijk is om de geslachtsregistratie op hun ID-bewijs aan te passen. Dat zorgt voor problemen op allerlei gebieden, zoals geen woning of werk kunnen krijgen. Trans vrouwen die daardoor in de marge leven krijgen sneller met de politie te maken. Wie gearresteerd wordt komt daar bovenop ook nog eens tussen mannelijke gedetineerden in de cel. Daar lopen ze door gebrek aan bescherming veel risico op wrede, onmenselijke behandeling.
Voor het onderzoek werden de Nederlandse asielprocedures van acht transgender personen geanalyseerd. Interviews met deze personen, asielproceduredocumenten van de IND, rechtbankverslagen en verweerschriften van asieladvocaten zijn onderzocht.
Transgender Netwerk Nederland (TNN) is geschrokken van de resultaten van het onderzoek. Want voor wie geen verblijfspapieren kan krijgen dreigt een situatie van uitbuiting en geweld, zij het in Europa of in hun land van herkomst. Daarom roept TNN het nieuwe kabinet en alle partijen op zorgvuldiger beleid voor deze doelgroep in de Nederlandse asielpraktijk te maken.
transgender-specifieke aanpak
Zo kan de IND er niet omheen dat een transgender-specifieke aanpak absoluut nodig is. Een LHBT-aanpak, zoals nu de praktijk is, doet de transgender asielzoekers tekort. Er is aandacht nodig voor specifieke kwesties waar juist trans personen mee te maken krijgen, zoals de afwezigheid van toegankelijke procedures voor wijziging van de geslachtsvermelding en transgenderzorg. Een transgender-specifieke aanpak vraagt om een fundamentele kwaliteitsimpuls bij de IND op het thema genderdiversiteit. Training en opleiding van relevant personeel, een duidelijke transgender-specifieke standaard en instructies zijn zeer van belang. Daarnaast moet er geïnvesteerd worden in veel betere landeninformatie, waarbij de instructie van de Europese asielondersteuningsorganisatie EASO leidend moet zijn.
De nieuwe verantwoordelijke staatssecretaris op het Ministerie van Veiligheid en Justitie
zou op internationaal niveau moeten samenwerken met de EASO en UNHCR. Hier kunnen de voorwaarden geschapen worden waarmee de zwaarwegendheid van de situatie van transgender asielzoekers zorgvuldig beoordeeld kan worden.
structurele steun
TNN wil hiervoor in gesprek met het Ministerie van Veiligheid en Justitie en de IND om samen tot een haalbaar plan van aanpak te komen. Daarnaast wil TNN met het Ministerie van Buitenlandse zaken in gesprek over hoe de transgendergemeenschap in Latijns-Amerika structureel ondersteund kan worden, met in het bijzonder aandacht voor de veiligheid van transgender activisten, die hun leven vaak niet zeker zijn.
Download het rapport Transcript from the Margins: