In de week vooraf aan de Transgender Gedenkdag 2011 dienden Tweede Kamerleden Pia Dijkstra (D66) en Jeanine Hennis-Plasschaert (VVD) schriftelijke kamervragen in over de vergoeding van noodzakelijke medische behandelingen die tot op heden niet vergoed worden. Het gaat dan onder andere om aanpassing van secundaire geslachtskenmerken, maar bijvoorbeeld ook het penis-implantaat voor transmannen. Minister van onderwijs, Marja Van Bijsterveldt, beantwoorde de kamervragen, ook namens de minister van Volksgezondheid.
De antwoorden van de minsiter waren wederom teleurstellend en gaven blijk van een gebrek aan visie over de zorg voor transgender personen. Dit terwijl deze zorg in het emancipatiebeleid van de minister een van de speerpunten is.
Hieronder volgen de vragen en daarna het antwoord van de minister met betrekking tot het vergoeden van de noodzakelijke behandelingen:
Vragen
- Deelt u de mening dat de secundaire geslachtskenmerken een essentieel onderdeel zijn van de geslachtsaanpassende behandeling van transgenders?
- Hoe verhoudt zich het antwoord op vraag 3 tot de aangehouden motie van het lid Van der HaM c.s.1) inzake het opnemen van een vergoeding voor secundaire geslachtskenmerken?
Antwoord
Voor het maatschappelijk en psychisch functioneren is het van essentieel belang dat transgenders in hun nieuwe identiteit door anderen geaccepteerd worden. Ik ben me er ook van bewust dat dan het uiterlijk en in dit geval de secundaire geslachtskenmerken voor transgenders een belangrijk onderdeel zijn van de geslachtsaanpassing.
In het kader van de Zorgverzekeringswet heeft het kabinet meermaals gesproken over de eventuele vergoedingsmogelijkheden. Het kabinet ziet op dit moment echter geen ruimte om de aanspraken ingevolge de Zorgverzekeringswet op dit punt uit te breiden of anderszins hiervoor financiering ter beschikking te stellen.
In de eerste plaats interpreteert de minister het essentiële karakter van de noodzakelijke behandelingen onvolledig door het maatschappelijk en psychisch functioneren enkel te verbinden aan de acceptatie van anderen. Daarmee gaat ze voorbij aan de essentie dat een geslachtsverandering voor veel transgender personen onvolledig is wanneer enkel een geslachtsoperatie en hormoonbehandeling plaatsvinden. De beperkte vergoedingsmogelijkheden voor alle noodzakelijke behandelingen veroorzaken niet alleen veel leed bij transgender personen maar druisen ook in tegen het uitspraken van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. Ook de Europese Commissaris voor de Mensenrechten wees al in 2009 op het belang van toegang tot volledige geslachtsaanpassende behandeling naar de noden van individuele transgender personen. De minister weigert te erkennen dat deze behandelingen voor individuele transgender personen medisch noodzakelijk zijn. Dat zou namelijk betekenen dat deze behandelingen volgens de Zorgverzekeringswet vergoed dienen te worden. Er wordt om de hete brei heen gedraaid met als excuus de bezuinigingen op de zorg, een excuus dat al zo lang bestaat als de dag dat de vergoedingen uit het basisverzekeringspakket werden gehaald.
TNN gaat zich nog beraden over te nemen stappen op dit dossier in 2012. We vertrouwen erop dat de politieke partijen hun druk op het kabinet om de huidige praktijk te veranderen voort blijven zetten.