Transgender Netwerk Nederland (TNN) maakt zich sterke zorgen om de maatschappelijke positie en het welzijn van transgender personen in Nederland. De belangenorganisatie voor transgender personen in Nederland reageert hiermee op de nieuwste publicatie van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP), waaruit blijkt dat het helemaal niet goed gaat met transgender personen in Nederland. TNN roept het toekomstig kabinet op om veel meer maatregelen te nemen om de emancipatie van trans personen te bevorderen, te beginnen met het opvolgen van het regenboog stembusakkoord.
Transgender personen zitten in een kwetsbare positie, zo blijkt uit de SCP-publicatie Transgender personen in Nederland dat vandaag verscheen. Vergeleken met de algemene bevolking zitten transgender personen veel vaker thuis zonder baan of eigen zaak (41% heeft werk tegenover 62%), hebben zij een laag inkomen (53% tegenover 30%) en wonen zij vaker alleen (50%, tegenover 17%). Gevoelens van onveiligheid, eenzaamheid, psychische problemen en suïcidaliteit komen onder deze groep vaak voor. Daar hebben transgender personen vooral last van als ze weinig sociale steun ervaren, minder weerbaar zijn en negatief staan tegenover het eigen transgender zijn.
TNN-voorzitter Corine van Dun is geschrokken en bezorgd over de uitkomsten:
‘Dat veel transgender personen moeite hebben met zichzelf en daardoor in een negatieve spiraal zitten is verschrikkelijk. Die verinnerlijkte transnegativiteit is niet een, twee, drie weg te nemen, zeker als iemands persoonlijke omgeving geen steun levert. Pas wanneer de sociale acceptatie stijgt, en trans personen zich echt welkom gaan voelen op het werk, op scholen, op straat en tijdens het sporten en het uitgaan, dan zal dit veranderen.’
VERSTERK DE ARBEIDSMARKTPOSITIE
Om de negatieve spiraal waarin sommige trans personen zich bevinden te doorbreken, raadt TNN het toekomstige kabinet aan de maatregelen van het regenboog stembusakkoord over te nemen. “Maar er is meer nodig”, vertelt Van Dun. “Neem bijvoorbeeld de sociaaleconomische positie van veel trans personen. Die is slecht. Weinig mensen hebben werk. Uit ander recent onderzoek weten we ook dat ruim 40% van de gevraagde transpersonen in Nederland last heeft van discriminatie op de arbeidsmarkt en de werkvloer en dat 30% van de werkende trans personen (zeer) ontevreden is met hun huidige positie op de arbeidsmarkt.”
TNN en COC Nederland pleiten ervoor om expliciet transgenderdiscriminatie te verbieden in de Algemene wet gelijke behandeling. “Hiernaast zou je als overheid ook werkgevers tegemoet moeten komen”, legt Van Dun uit. Introduceer een verlofregeling voor personen die een tijd niet kunnen werken vanwege ingrepen behorend bij hun transitie. Net als een zwangerschap is in transitie gaan een levensgebeurtenis die betaalbaar moet zijn voor werkgever en werknemer.”
Al eerder heeft TNN in een brief aan de informateur de regering opgeroepen een ambitieus en samenhangend emancipatiebeleid te voeren. Problemen hangen vaak met elkaar samen, zo bleek ook uit het SCP-rapport. Van Dun: “Zorg er bijvoorbeeld voor dat maatregelen op het beleidsterrein van de arbeidsmarkt niet ingeperkt worden door het gebrek aan actie tegen de lange wachtlijsten in de transgenderzorg. Met snelle, toegankelijke en kwalitatief goede transgenderzorg wordt niet alleen het welzijn van trans personen bevordert, maar ga je ook uitval op de arbeidsmarkt tegen.”
PERFECTIONEER DE TRANSGENDERWET
Uit het SCP-rapport blijkt verder dat het aantal mensen dat hun geslacht in de basisregistratie liet wijzigen, sinds de nieuwe transgenderwetgeving in 2014 explosief is gestegen. Van gemiddeld 80 personen in de periode 2007-2014 tot wel 770 personen in 2015.
Dat is positief nieuws, vindt TNN. De sterke stijging laat zien hoe erg transgender personen zaten te wachten op de mogelijkheid om hun geslachtsregistratie te wijzigen zonder ingrijpende fysieke voorwaarden.
TNN en COC Nederland hebben gezamenlijk acht jaar voor deze nieuwe wet gestreden. Helaas is de wet nog niet perfect. De huidige wetgeving bevat nog steeds onnodige obstakels voor mensen om zelf te bepalen wat hun geslacht op papier wordt. Zo moet je als trans persoon een deskundigenverklaring van een psycholoog aan de baliemedewerker geven voordat je je geslacht op papier mag wijzigen. En voor jongeren onder de 16 jaar bestaat deze mogelijkheid überhaupt niet.
Van Dun: ‘Het is tijd om de laatste onnodige obstakels in de transgenderwet weg te nemen. Zodat iedereen, ook op papier, kan zijn wie die wil zijn. En dat zelf mag bepalen. Eigenlijk willen we helemaal geen registratie van geslacht bij de geboorte meer. Iemands geslacht is iemands eigen zaak en niet die van de overheid.’
Samen met het Nederlands Netwerk Intersekse/DSD en het COC pleit TNN dan ook voor afschaffing van sekseregistratie bij geboorte.
HOUD EEN VINGER AAN DE POLS
Het SCP raadt de overheid aan om een aantal vragen over genderidentiteit op te nemen in grootschalige bevolkingsonderzoeken, namelijk in de veiligheidsmonitor en de gezondheidsenquête. Voor verdiepend inzicht in de achterliggende factoren die het welzijn en de maatschappelijke positie belemmeren of bevorderen blijven er altijd aparte studies nodig. TNN hoopt dat het ministerie van OCW het advies van SCP opvolgt: houd een vinger aan de pols door vragen aan bevolkingsonderzoeken toe te voegen én maak verdiepend vervolgonderzoek mogelijk om het eigen emancipatiebeleid aan te scherpen.
Download het volledige rapport hier.