In Nederland zijn openbare toiletten vaak gescheiden op sekse. Dit zorgt helaas voor problemen. Zo kunnen non-binaire mensen zelden naar een wc zonder dat ze hun identiteit moeten verloochenen. Voor mensen die in transitie is het ook vaak onprettig om te moeten kiezen voor een dames- of herentoilet. Ook voor cisgender mensen leveren de gescheiden toiletten problemen op. Zo zijn er vaak veel langere rijen voor de damestoiletten dan voor de herentoiletten, en kunnen ouders vaak niet hun kind naar het toilet begeleiden of hun kind verschonen zonder naar de ruimte te gaan die niet voor hen bedoeld is. Genderinclusieve toiletten lossen deze problemen op.
Ontwerpen
De afgelopen jaren kiezen steeds meer organisaties en openbare plekken voor genderinclusieve toiletten. Dit zijn toiletten die niet gescheiden zijn voor mannen en vrouwen. Er zijn verschillende manieren om deze toiletten in te richten. De beste manier om dit te doen is door de toiletten in te richten zoals zij er thuis ook uit zien. Dit betekent dat je alle voorzieningen biedt in het toilethokje zelf. In het toilethok heb je dan een toiletpot of urinoir, een spiegel, een prullenbak en een fonteintje. Hierdoor biedt je mensen voldoende privacy, en heb je alleen een algemene toegangsruimte tot de toiletten. Op de deur kan je direct aangeven of een toilet een urinoir of toiletpot heeft. Als organisatie kan je ervoor kiezen om direct alle toiletten naar dit model te verbouwen. Mochten de kosten hiervoor te hoog zijn, dan kun je ook de toiletten aanpassen bij standaard geplande renovaties.
Een tweede optie die lagere kosten heeft, is de huidige toiletruimtes inclusiever maken. Op de deur van de toiletten geef je dan aan of die ruimte alleen toiletpotten heeft, of ook urinoirs. Op deze manier haal je de genderverwijzingen weg. Daarnaast is het belangrijk om de urinoirs af te schermen, zodat er meer privacy is voor de gebruikers van het urinoir en voor de mensen die wachten op een toilethokje. Ook is het belangrijk dat alle toilethokjes voorzien zijn van prullenbakjes. Op die manier kan iedereen die menstrueert hun menstruatieproducten weggooien. Deze goedkopere optie heeft helaas wel het nadeel dat het niet ideaal is voor mensen die veel waarde hechten aan seksegescheiden ruimten.
Valkuilen
Het is belangrijk om niet zomaar de bordjes op toiletruimtes te vervangen voor inclusieve symbolen, zonder de ruimtes aan te passen. Het is belangrijk voor het gevoel van gemak van de gebruikers om de urinoirs af te schermen van de algemene ruimte van een toilet. Dit kan door de urinoirs te verplaatsen naar een toilethokje, en daar op de deur aan te geven dat dit een hokje met een urinoir is. Een andere optie is een scherm te plaatsen, waardoor je toch meer privacy biedt voor de gebruikers van urinoirs en de andere bezoekers van het toilet.
Sommige organisaties proberen als tussenoplossing één genderneutraal toilethokje/ruimte te bieden. Dit is helaas geen geode oplossing. Op deze manier suggereer je namelijk dat dit transgendertoiletten zijn. Het is belangrijk dat deze toiletten voor iedereen bedoeld zijn, niet alleen voor transgender mensen. Daarnaast zouden transgender mensen ook niet verplicht moeten zijn om van deze genderinclusieve toiletten gebruik te maken.
Wet en regelgeving
Alhoewel veel mensen denken dat het verplicht is om toiletten te scheiden op sekse, is dit niet zo. Voor openbare toiletten voor bezoekers zijn er geen eisen over seksescheiding. Hierdoor kan je als museum, horeca of andere locatie met bezoekers gemakkelijk genderinclusieve toiletten aanbieden.
Voor toiletten voor werknemers bestaan er wel regels, aangegeven in het Arbeidsomstandighedenbesluit. Dit besluit zegt dat “toiletten of het gebruik van de toiletten […] naar seksen gescheiden” moeten zijn. Maar toiletten die alle voorzieningen in het toilethokje hebben, zijn dat per definitie al. Door in ieder toilethokje een fonteintje en spiegel te hebben, voldoe je aan de richtlijnen én bied je genderinclusieve toiletten.
