De rechtbank in Den Haag oordeelde dat de politiek met wetgeving moet komen die voor non-binaire personen wijziging van de geslachtsvermelding mogelijk maakt. De zaak was aangespannen door Senn van Beek, die eist een daadwerkelijke doorvoering op alle rechtsgebieden van de X en een toegankelijke procedure om de geslachtsregistratie naar die X te kunnen wijzigen.
Senn en diens advocaat Elles ten Vergert stellen dat er sprake is van discriminatie, omdat er voor binaire trans personen wel een procedure is. Daar gaat de rechter in mee, alleen wil de rechter geen termijn opleggen aan de overheid om de gelijke behandeling per wet te regelen.
“[D]e Staat [maakt] ongeoorloofd onderscheid tussen binaire en non-binaire transgender personen doordat er voor binaire transgender personen een in de wet geregelde mogelijkheid is om de genderregistratie aan te passen […] en voor non-binaire transgenderpersonen niet.”
Rechtbank Den Haag
Transgender Netwerk ziet in de uitspraak een heldere oproep aan de Tweede Kamer. “Ga na de verkiezingen direct aan de slag met een wet voor toegang tot een non-binaire geslachtsregistratie,” zo stelt Aafke Uilhoorn, bestuurslid van Transgender Netwerk.
De rechter heeft niet een termijn gegeven aan de Staat voor wanneer ze het geregeld moeten hebben. De “complexe wetgevingsoperatie”, zoals de rechter het noemt, die komt kijken bij invoering van een wet die de X mogelijk maakt is afgelopen jaar al deels in kaart gebracht. De rechter stelt dus ook dat het argument van complexiteit maar een beperkte geldigheidsduur heeft. Dit betekent dat een rechter in een vergelijkbare zaak over een aantal jaar mogelijk met een dwingender oordeel kan komen. Zeker wanneer bijvoorbeeld duidelijker wordt hoelang de overheid en uitvoeringsinstanties nodig hebben voor invoering van de wet.
“Met deze uitspraak staat vast dat de Staat een derde gendermogelijkheid moet erkennen en doorvoeren, dat is enorme winst. We gaan ervan uit dat de Staat na deze duidelijke uitspraak ook daadwerkelijk aan de slag gaat om het probleem op te lossen.”
Elles ten Vergert van Prakken d’Oliveira Human Rights Lawyers
In 2022 kondigde Tweede Kamerlid Lisa van Ginneken (D66) aan met een initiatiefwet (dat is een wetsvoorstel dat door een of meerdere leden van de Tweede Kamer wordt opgesteld en ingediend) zal komen om de X mogelijk te maken. Minister Weerwind, de minister voor Rechtsbescherming, heeft in de eerste helft van 2023 een inventarisatie uit laten voeren naar invoering van een X als geslachtsregistratie. Pas als er een initiatiefwet ligt kan de minister verder met beoordelen wat er nodig is voor de uitvoering van die wet, dit gebeurt met een zogenaamde uitvoeringstoets. Het oordeel van de rechter betekent echter dat de Staat met een wet moet komen, ook in het geval dat het initiatief uit de Tweede Kamer stil valt.
