Primair onderwijs

Gender en kinderen

Het kan voor kinderen een spannende tijd zijn als ze de overgang maken naar de basisschool. Het  kind wordt zich meer bewust van de sociale omgeving, zoals de nieuwe klasgenootjes. Gender speelt hierbij een belangrijke rol in de persoonlijke ontwikkeling. De eigen genderrol en de genderbeleving worden beïnvloed door leeftijdsgenoten, maar ook door de volwassenen om het kind heen. Voor het ene kind is die rol heel duidelijk en nadrukkelijk aanwezig, terwijl het andere kind daar veel minder bewust mee bezig is. Sommige kinderen wisselen moeiteloos van dag tot dag in de rol van sprookjesprinses naar brandweerman. Voor weer een ander kind kan op deze leeftijd ergens al een diepgevoelde beleving aanwezig zijn dat die zich niet thuis voelt in de rol zoals die door de omgeving is aangereikt. Daarom is het belangrijk om als leerkracht op het primair onderwijs aandacht te besteden aan genderdiversiteit. Het normaliseren en bespreekbaar maken hiervan schept de voorwaarden voor kinderenen om in alle vrijheid te kunnen ontdekken hoe zij zichzelf beleven en hoe ze hieraan uiting willen geven in hun genderrol.

Genderinclusief onderwijs

Voor een genderinclusieve school is het nodig dat het hokjesdenken over gender wordt losgelaten. Onbewuste aannames van leerkrachten over gender hebben gevolgen voor hoe leerlingen over zichzelf denken en hoe ze zich ontplooien.

Genderinclusief onderwijs bevordert de ontwikkeling van een zelfbewustzijn bij kinderen over wat gender en sekse zijn en leert hen dat beide in al hun diversiteit mogen bestaan. Daarmee zorg je voor een schoolklimaat met respect voor ieders lichaam, genderidentiteit en genderexpressie.

In  de klas breng je als leerkracht op verschillende manieren begrip van genderdiversiteit over op jouw leerlingen: door hoe je een leerling of groep aanspreekt; via de afbeeldingen en voorbeelden die je gebruikt; door de inhoud van de lesstof. Wordt er nieuw lesmateriaal uitgezocht? Vuistregel is: hoe meer diversiteit, hoe beter. Dat geldt voor genderdiversiteit, maar ook andere vormen van diversiteit zoals huidskleur, lichamelijke seksekenmerken, seksuele oriëntatie, handicap, klasse, cultuur en levensbeschouwing.

Publicaties en links

GenderDoeboek voor Scholen

Meer informatie, handvatten en tips vind je in onze publicatie Het GenderDoeboek voor Scholen. Deze publicatie geeft handvatten, weetjes en tips om genderdiversiteit te verwelkomen op de basis- en middelbare school.

Online training Jong & Transgender

Door middel van praktijkgerichte opdrachten leer je in de online training Jong en Transgender hoe je gendervraagstukken vroeg kunt signaleren en bespreekbaar maken. Deze module van gaat over kinderen in de leeftijd van 2 tot 18 jaar.

Astra op Avontuur

In de animatiefilm Astra op avontuur neemt het astronautje Astra leerlingen in groep 3 en 4 mee op ontdekkingsreis om te onderzoeken wat er allemaal bestaat in de wereld van seksuele en genderdiversiteit. Via dit avontuur leren leerlingen  om met een open blik naar de wereld te kijken en dat ieder kind zichzelf mag zijn.

Schiedams Lef

Het voorlichtingsmateriaal van Schiedams LEF maakt  gender en seksuele diversiteit op een luchtige manier bespreekbaar. De materialen zijn ontwikkeld door twee docenten met veel ervaring in het onderwijs.

Queerboeken

Op deze website vind je de mooiste boeken over gender- en seksuele diversiteit; van prentenboeken voor kinderen vanaf vier jaar tot en met literaire romans voor alle leeftijden.

Contactpersonen hierover

Foto van Anne met witte achtergrond

Anne Levah Russchen

Credits

Branding & design Cheerleader.studio

Website development Digitmind.nl

Fotografie headers: Tengbehkamara.com