Transgender personen krijgen in Nederland veel te maken met discriminatie, belediging en geweld. De cijfers liegen er niet om.
Ze worden bijvoorbeeld zeven keer vaker dan gemiddeld mishandeld of daarmee bedreigd, blijkt uit ons onderzoek Overal op je hoede. Transgender personen zijn drie keer zo vaak slachtoffer van huiselijk geweld en zijn tien keer zo vaak slachtoffer van cyberpesten. Daarom hebben transgender mensen dezelfde wettelijke bescherming nodig als elke andere minderheid. En een effectieve aanpak van politie en gemeentes die oog hebben voor de situatie van trans personen.
Wetgeving en strafrecht
Discriminatie is volgens de Nederlandse grondwet op alle gronden strafbaar. De grondwet is uitgewerkt in de Algemene wet gelijke behandeling en de discriminatie-artikelen in het strafrecht. Met de Algemene wet gelijke behandeling zijn transgender, non-binaire en intersekse personen expliciet beschermd tegen ongelijke behandeling in het maatschappelijk verkeer zoals horeca, onderwijs, sportscholen en arbeidsmarkt. In het Wetboek van Strafrecht is geregeld dat het aanzetten tot haat en discriminatie tegen transgender en non-binaire personen strafbaar is. Ook bij andere misdrijven let het openbaar ministerie op discriminatie. Zo kan het OM de rechter om een hogere straf vragen, als blijkt dat het transgender of non-binair zijn van het slachtoffer aanleiding of motief was. De rechter neemt dit niet altijd over. Wij pleiten samen met andere organisaties die tegen discriminatie strijden dat er een hoger wettelijk strafmaximum komt voor misdrijven waar discriminatie een rol speelt.
Openbare belediging van personen vanwege hun transgender en non-binair zijn is in Nederland nog niet strafbaar. Dat is een rechtsongelijkheid. Belediging van groepen op grond van ras, religie, hetero- of homoseksuele gerichtheid en handicap is namelijk wel strafbaar. Er ligt dan ook een wetsvoorstel klaar die ervoor zorgt dat alle discriminatie, ook groepsbelediging, van transgender, nonbinaire en intersekse mensen expliciet strafbaar is. Transgender Netwerk wil dat er haast wordt gemaakt met de behandeling van dat wetsvoorstel. Daarmee zou ook online discriminatie beter aangepakt kunnen worden.
Transgender personen zijn helaas ook een kwetsbare groep wat betreft huiselijk en seksueel geweld. Wij zijn dan ook blij met het wetsvoorstel Seksuele misdrijven waarmee slachtoffers van seksueel geweld en seksueel grensoverschrijdend gedrag beter beschermd gaan worden. Het bestaande strafrecht biedt ook mogelijkheden om ernstig psychisch geweld zoals kan optreden in huiselijke setting te vervolgen. Wij zijn positief over het wetsvoorstel voor het verbod op het aanbieden van conversie-handelingen die gericht zijn om iemands genderidentiteit of seksuele gerichtheid te (pogen te) veranderen.
Aanpak van geweld en discriminatie
Trans slachtoffers hebben dubbel vertrouwen nodig van politie: niet alleen de vraag of een hulpverlener kan helpen met de geweldsproblematiek maar ook of een hulpverlener hen als trans persoon zal erkennen, respecteren en begrijpen. Dat staat of valt dan ook met een sensitieve bejegening van trans personen door de politie. Meer dan een kwart van de trans personen doet geen aangifte of melding van mishandeling vanwege angst voor negatieve bejegening.
Wij vragen de overheid dan ook om transgendersensitiviteit structureel een plek te geven in de opleiding van de politie. Ook willen wij dat het lhbti+ politienetwerk Roze in Blauw met geld en tijd versterkt wordt, zodat het niet alleen draait op vrijwilligers. Roze in Blauw verkleint de afstand tussen de politie en de trans gemeenschap.Discriminatie bewijzen is vaak een complexe zaak. Daarom is het van groot belang dat discriminatie al bij de aangifte herkend wordt. Ook omdat er een hogere straf kan volgen bij misdrijven waar discriminatie een motief of aanleiding vormde. Daarom pleiten we samen met partners voor voldoende aandacht voor discriminatie in de basisopleiding. Bovendien zou er in elke discriminatie-eenheid gespecialiseerde discriminatierechercheurs moeten komen. Daarmee groeit de kans dat het bewijs rondkomt en daders daadwerkelijk veroordeeld worden. De overheid heeft deze maatregelen toegezegd in het regeerakkoord maar de uitvoering laat de wensen over.
Aanpak huiselijk geweld
42% van de volwassen transgender personen krijgt te maken met geweld achter de voordeur. Transgender jongeren onder de 16 jaar thuis worden thuis ruim 2x zo vaak als cisgender leeftijdsgenoten geschopt en geslagen. Onderzoek laat zien dat in de aanpak van huiselijk geweld in de hele zorg- en beschermingsketen nog veel slagen te maken zijn. Wij willen dat overheid en instanties die werken aan preventie en aanpak van huiselijk geweld transgender personen erkennen als kwetsbare doelgroep. Dat betekent dat politie, kinderbescherming, gemeentes, opvanginstellingen, jeugdzorg, en veilig thuis het geweld tegen transgender personen expliciet onderwerp maken van beleid en hulpverlening. Te beginnen met het overnemen van de definitie van huiselijk geweld van Veilig Thuis. Daarmee wordt verduidelijkt dat het ontkennen en bespotten van iemands genderidentiteit en het tegenwerken van iemands transitie een vorm is van verwaarlozing en geweld.
Veel trans personen maken helaas ook seksueel geweld en seksueel grensoverschrijdend gedrag mee, zowel door bekenden als onbekenden. Wij vormen samen met de organisaties Centrum Seksueel Geweld, Veilig Thuis , IOM Nederland, Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel geweld tegen kinderen, Movisie en Rutgers en nog vele anderen het Partnership Aanpak Seksueel geweld. We volgen dan ook nauwgezet het nieuwe actieprogramma van de overheid om seksueel geweld en seksueel grensoverschrijdend gedrag tegen te gaan.